ECVCk Itun Berdearen helburuak babesten ditu, baina statu quo-a modu basatian mantentzen da gaur egun, nekazaritzaren industrializazio handiagoa eragiten eta sektore horretako lanpostuak suntsitzen ari den arren, egungo krisietan are gehiago murgilduz. Europako arduradunek anbizio handiagoa izan behar dute EBn benetako eta premiazko aldaketa bermatzeko. Nekazaritzako trantsizio justua, holistikoa eta agroekologikoa hasi behar dugu, gizarte- eta ingurumen-iraunkortasun handiagoa lortzeko. Bereziki, kontinentean nekazari ugari instalatzeko aukera eman behar da, eta lurralde-ikuspegi kolektiboak sustatu. Ezin gara industriaren presioen mende jarri GEO berriak, pestizidak eta digitalizazioa bezalako irtenbide faltsuak inposatzeko, egungo arazoak larriagotzeko soilik balioko baitute. Natura Zaharberritzeko Legea aldatu egin behar da, eta statu quo-a aldatzean eta justizia soziala bermatzean jarri behar da arreta, bidezko trantsizioa ahalbidetzeko.

Legeak funtsezko elementu garrantzitsuak jorratzen ditu, hala nola landa-eremuetan nekazaritzarekin lotutako enplegu gehiago behar izatea biodibertsitatea babesteko. Hala ere, proposamenak ez du helburu hori lortzeko beharrezko neurririk.
Europako nekazarien mugimendu gisa, berriz diogu legearen edukia mugatua eta zehaztasun gutxikoa bada, horrek ingurune naturalen babesa oztopatzeaz gain, nekazarien existentzia bera arriskuan jarriko duela, bereziki agroekologia praktikatzen dutenena.

• Lege hau zehaztugabea da nekazaritza-sektoreari nola lagunduko dion, bai ikuspegi ekonomikotik, bai nekazariei, bereziki nekazari txiki eta ertainei, diru-sarrera justuak bermatuko dizkieten politika koherenteak sartzetik; izan ere, nekazari horiek hobeto kokatuta daude trantsizio horri aurre egiteko. Egungo NPBren irizpideak eta Europako merkataritza-politikak gero eta gehiago bideratzen dira merkataritza askera, eta horrek esan nahi du ez dugula benetako trantsizio agroekologikorako beharrezko testuingururik, nekazariek ez baitute behar besteko laguntzarik jasotzen egokitu ahal izateko. Alde horretatik, ez da nahikoa “nekazaritza-lurretan aniztasun handiko paisaia-elementuak” eskatzea. Sektoreko eta nekazaritzako elikagaien kateko eragileek ekitatez hartu behar dute beren gain helburuak lortzeko erantzukizuna, eta nekazariek prozesuan modu eraginkorrean parte hartzeko aukera izan behar dute, nola gauzatzen den zehazteko. Era berean, ezin da are gehiago handitu ekoizpenen gaineko karga administratiboa; izan ere, horrek neurrigabeko presioa eragiten die nekazari-ekoizpenei, nekazaritza-industriako enpresa handiei eragin gabe.

• Proposamen honek basa-bizitza (bereziki polinizatzaileak eta hegaztiak) eta ekosistemak (bereziki zohikaztegiak) babestea bilatzen duen arren, ez du nekazaritzaren nekazaritza babesteko inolako neurririk jasotzen, eta ez dio inolako galgarik proposatzen nekazaritzaren industrializazio-prozesuari: ezin da sintoma bat eten kausa sakonei heldu gabe. Legeak ez du proposamenik jasotzen makro-haztegien arazoari aurre egiteko, ez eta erregai fosilekiko eta material arraroekiko mendekotasuna areagotzen duten teknologia berri garesti eta kutsatzaileen arazoari heltzeko ere. “Doitasunezko nekazaritzarekin” lotutako gaiak ere ez ditu jorratzen, ezta GEOak ere, organismo bizidunak manipulatzen dituzten GEO berriak barne, horiek bereganatzeko eta horien gaineko patenteak ezartzeko. GEO horiek arrisku larria dira ingurumenerako eta herritarren osasunerako, eta zuzenean eskala txikiko nekazaritzari kontrajartzen zaion eredua da. Gazteak instalatzea eragozten du, eta, azkenean, gure elikaduraren kalitatean eta Europako eta Europatik kanpoko ingurune naturalen kontserbazioan eragiten du.

• Azkenik, nahiz eta garrantzitsua den kaltetutako ekosistemak lehengoratzea, EBk saihestu egin behar du zaindu beharreko lehorreko eta itsasoko azaleraren ehunekoetan oinarritutako ikuspegia ( % 30 2030erako). Ikuskera hori konponbide faltsua da, ulermen holistikoa falta duena eta organismo bizidunen finantzazioa erraztasun handiz ahalbidetu dezakeena. Natura “basatia” deiturikoa zedarritu nahi duen ikuspegi zaharkitu horrek bere eraginkortasun eza erakutsi du 50 urteko ikerketa zientifikoaren ondoren. Ez du onartzen giza eta nekazaritza-jarduerek ingurunearekin duten elkarrekintzaren aberastasuna, nekazaritza eta ekologiaren ikuspegitik maneiatutako ekoizpenetan, behar bezala kudeatutako larreetan, lurralde komunaletan, lurralde indigenetan eta abarretan.

Ikerketak erakusten duen bezala, agroekologiak Europa elikatu dezake planeta elikatzen duen modu berean. Europako nekazaritza-eredua ingurumena zainduz eboluzionatzen duen eredu bihur daiteke. Trantsizio bideragarri bat jarri behar da abian, nekazaritza-trantsiziorako gure manifestuan zehazten dugun bezala, klima-krisi sistemikoei erantzungo diena.

Via Campesina Europako Koordinakundearen informazioa. Etxalde aldizkariaren 76. zenbakian argitaratua]