Carlos Azkunze Euskal Herritik Greziara Europar Batasunaren migrazio- eta babes-politikak salatzeko antolatutako karabanan iritsi diren 150 pertsonetako bat da. Berarekin hitz egin genuen mobilizazioz betetako egun luze baten ondoren.

Hamasei autobus. Mila pertsona inguru, jatorri eta kultura politiko eta sozial desberdinetakoak. Irteera 10: 30ean Greziako Salonika hirian dagoen No Border nazioarteko kanpamentuaren egoitzatik. Helmuga: 200 kilometro ekialdera, Parenesti eta Xanthi atxilotu eta deportatzeko eremuak dauden Turkiako mugatik gertu.

Zer dira Parenesti eta Xanthi?

Espetxeak. Hizkuntza ofizialari erreparatzen badiogu, definizio luzeak atsegin baititu, atxilotze- eta deportazio-zentroak dira. Baina, egia esan, iragaitzazko pertsonak bahitzen dituzten kartzela hutsak dira, inolako eskubiderik onartzen ez zaien eta baldintza ankerretan mantentzen diren pertsonak. Beren «delitu» bakarra pobreziatik eta gerratik ihes egitea da, orain giltzapetzen dituzten gobernuek sortu eta mantentzen baitituzte.

Zenbat antzeko zentro daude Grezian eta EBn?

Sei Grezian eta gutxienez bi dozena Europan, horietako zazpi Espainiako Estatuan.

Zergatik jaiotzen dira zentro horiek?

Egoera irregularrean dauden pertsonak atxilotzera bideratutako zentroak dira, herrialdean hartzen ez dituztenak eta beste batzuetara joateko baimenik ematen ez zaienak. Espetxe-erregimenean mantentzen dira kanporatzearen atarian. Ez zaie herritartasun- edo asilo-eskubiderik aitortzen.

Nola iristen dira haiengana errefuxiatuak eta migratzaileak?

Herrialdeko sarrerako mugetan edo herri eta hirietako kaleetan atxilotzen dituzten pertsonak dira. Gehienetan atxiloketa arbitrarioak izaten dira, deliturik egon gabe eta giza eskubideen arloko legeria urratuz. Leku horietara inolako lege-estaldurarik gabe lekualdatzen dira, eta haien eskubide guztiak deuseztatzea esan nahi du.

Karabanako ordezkaritza batek barneratutako pertsonekin sartu eta elkarrizketatzea lortu du. Zeintzuk izan dira zure inpresioak?

Baieztatu dutenez, benetako espetxeetan migratzaileak erabateko babesgabetasun-egoeran daude, eta ez dute inolako komunikaziorik kanpokoekin. Ez dute ulertzen zergatik dauden zentro horietan deliturik egin ez badute, eta ez diete haien egoeraren eta etorkizunaren berri ematen.

Eta zein da etorkizun hau?

Hasiera batean, deportazioa. Batzuetan, egonaldi luzeen ondoren, inolako laguntzarik gabe geratzen dira kalean, marjinaltasun-poltsak handituz.

Ba al dago horrelako zentroen aurka borrokatzeko legezko tresnarik?

Giza eskubideen aldeko erakundeek eta beste erakunde batzuek ixtea eskatzen dute, zentro horiek ez daudelako zuzenbidearen mende, eta zalantzazko legezkotasuna dutelako, estatuko eta Europako araudien arabera.

Eta gizarte zibilak nola erantzun behar du?

Ongi Etorri Errefuxiatuak plataforman argi daukagu: politika horien indarkeria estruktural eta sistematikoaren aurrean, gure salaketa erradikala, indarkeriarik gabekoa eta desobedientea da.

Euskal Herritik 150 pertsona baino gehiago atera dira Greziara, Europako politikak salatzeko. Zeintzuk dira helburuak?

Estatu-mailako ekintza da, eta guztira 300 pertsonak parte hartzen dugu, Karabana Greziara Mugak Irekitzen lelopean. Euskal Herrian Ongi Etorri Errefuxiatuak erakundearen eskutik parte hartzen dugu. EBren eta bere gobernuen egungo migrazio-politikak salatzea du helburu, baita pertsonak migratzera bultzatzen dituen gerren eta pobreziaren mantentzean duten erantzukizuna eta pertsona horien aurkako hertsatze- eta indarkeria-mekanismoak salatzea ere. Bereziki, migrazio-prozesu horietan emakumeek eta neskatoek jasaten duten sexu-indarkeria salatzen dugu. Ezin bestela izan, gure elkartasuna eta euskal gizartearena bidegabeki tratatutako pertsona horiei helarazten diegu, eta, horrez gain, euskal, estatu eta Europako sare politikoak eta elkartasun-sareak indartzen ditugu.

Eta atxiloketa-zentroei dagokienez?

Lotsagabekeriaren eta lotsaren zulo hauek eraistea eskatzen dugu. Irmo salatzen ditugu horiei eusten dieten Europako politikak, eta berehala aske uzten ditugu giltzapetutako pertsonak, gure elkartasun guztia, karabanarena eta mundu osoan munduko edozein lekutan guztiontzako igarobide seguru eta aske baten alde mobilizatzen diren milaka pertsonena helarazten baitiegu. Era berean, Estatuan zentro horiek berak daudela salatzen dugu. Espainiako Gobernuak antzeko estrategia hiltzaileei eusten die CIE izenekoekin, immigranteen giza eskubideen urraketa sistematikoa ezkutatzen saiatzen diren benetako zigorgabetasun-guneak baitira.

Salonikara itzuli aurretik, karabana Kavalatik igarotzen da. Bertan dago babes-bisa lortzeko itxaropena duten eta, une honetan, etorkizuna ziurtatuta ez duten pertsonentzako 50 «birkokapen-eremuetako» bat. «Kasu honetan – dio Askunzek – duen arazo nagusia eskuin muturraren artezko setioa da. Mehatxuak eta erasoak konstateak dira, eta, hain zuzen ere, landako jendeak berak eskatzen du beren-beregi bertara joan nahi dutenen presentzia, babesa eta hurbiltasuna erakusteko».

Zer egin dezakegu Euskal Herritik?

Egia esan, erraza da. Egoera korapilatsua bada ere, Greziako herriaren aldetik gehien nabaritu duguna iragaitzazko pertsona horiekiko elkartasuna da. Elkartasun horrek berak izan behar du eragina gure herri eta hirietan. Euskal herritarrei gure auzoetan bizilagun gehiago bezala hartzeko prest egotea besterik ez diegu eskatzen, eta, aldi berean, gure gobernuei exijitzen diegu beren konpromisoak bete ditzatela eta miseriatik eta gerratik ihes egiten dutenei mugak ireki diezazkietela.

Iturria: Naiz