Proiektuaren aurkako plataformak parte-hartze prozesu bat eskatu du, 1,8 milioi euroko proiektuaren beharra zalantzan jarri du eta gogorarazi du inguru horretan dauden hiru putzuetatik bat ez dela erabiltzen.

Barrongo urtegiaren proiektuak 62 hektarea estaliko lituzke, hainbat ur-bilketaz eta ura ureztatzeko urtegiez osatutako proiektu orokor baten barruan. Araban inoiz egin den urtegirik handiena izango litzateke, 4,9 hektometro kubikoko edukierarekin. Proiektua «Arabako Ibarrak hobetzea eta modernizatzea» izenarekin aurkeztu da, eta Ebroko Konfederazio Hidrografikoak eta Arabako Foru Aldundiaren babesak sustatu dute. Aldundiak aurrekontuaren erdia ordainduko luke, 1,8 milioi euro guztira.

Proiektua iazko abuztuan atera zen jendaurrean, eta horrek Barron-Añanako Urtegiari Ez Plataforma urtegiaren aurka jartzen du: «jendaurreko erakusketak ez du izan behar hamabost egun alegazioak egiteko, zerbait gehiago izan behar du», eta, aldi berean, ingurunean eragin handia izango duen proiektu bati buruzko «informazio falta» salatzen dute.

Hiru putzu daude, bat ez da erabiltzen

Plataformak egin duen lehen salaketa da Ebroko Plan Hidrologikoan ez dela inon agertzen Barrongo urtegia, eta, beraz, teorian ezinezkoa izango litzatekeela hura eraikitzea. Proiektua onura publikokotzat jotzen da, «funtsean, Arabako Ibarretan biztanleria finkatu nahi dela dio, hemen despopulazio handia dagoelako, baina proiektuak berak laborantza-lurrak urez beteko lituzke, eta horrek zalantzan jarriko luke gaur egun Barronen dauden lau nekazarietatik biren jarraipena», alegatu dute plataformatik.

Aldi berean, adierazi dutenez, «inor ez da gai esateko zenbat nekazari gehiago egongo diren proiektua abian jartzen bada, ez baitago proiektuari buruzko azterketa sozioekonomikorik, hori oso larria iruditzen zaigu». Une honetan, eremu horretan ureztaketarako hiru putzu daude, eta plataformak nabarmendu du horietako bat ez dela erabiltzen eskaerarik ez dagoelako; beraz, ez dute justifikaziorik ikusten Barronen beste urtegi bat eraikitzeko.

Beste ekoizpen-eredu bat

Inguruan biztanleria finkatzea lortzeko, nekazaritza-proiektu txikiak bultzatzea proposatzen dute, nekazaritza ekologikoaren eta ekoizpen txikien aldeko apustua eginez, honako hau argudiatuz: «ekoizpen mota horrek jendea geratzea edo bertara etortzea ahalbidetu dezake. Ekoizpenari, patatari, balioa eman dakioke, baina lehengoak ez du balio ureztatua. Lurra modu txarrean ustiatzen ari dira, Lantaronen ura edateko arazoak dituzte, nitrato gehiegi dituelako ongarriak aplikatzeagatik».

Erakundeek urtegia babesten dutenez, ekoizpen intentsiboen aldeko apustua egiten da, ur-gastu handiarekin eta laugarren gamara bideratuta, hau da, ontziratutako barazkiak edo entsaladak saltzen dituzten multinazionalentzako edo enpresa handientzako ekoizpena. Proiektuaren oinarri diren datuak duela 20 urtekoak dira, eta denbora horretan sektorearen errealitatea asko aldatu da: «nekazarien kopurua askoz txikiagoa da, batez besteko adina 50 urte da gora, ia ez dago belaunaldi-erreleborik ...». Plataformak adierazi duenez, duela bi hamarkada ureztapena jasotzeko prest zeuden hektareetako datuekin asko egon daitezke, «baina gaur egun benetako beharrak ez dira ezagutzen».

Arabako Ibarrak ureztatzeko proiektua 90eko hamarkadatik dator, aipatzen den bezala, «Uraren Esparru Zuzentaraurik eta Natura 2000 Sarerik ez zegoenean, baina badirudi ez dugula ezer aurreratu, ez baitira baloratzen proiektuak dakartzan ingurumen eta gizarte kostuak».

Ur ponpatua

Proiektuak duen inkongruentziarik handienetako bat da beste leku batetik ponpatutako ura izango litzatekeela, inguruan ez baitago betetzeko emaria eskaintzen duen ibairik. Beraz, ura ponpatu beharko litzateke Osmatik, beste haran batean dagoen herritik, Karkamon eraiki beharreko putzu bateraino, eta handik Barronera ponpatuko litzateke. Ez dakigu zein preziotan jarriko litzatekeen ur hori, ezta laboreei zer errentagarritasun eskainiko liekeen ere, baina ponpatu behar izateak eta obraren tamainak pentsarazten dute ez litzatekeela ur merkea izango, plataformak azaldu duenez. Horregatik galdetzen dute zein preziotan jarriko litzatekeen ur hori eta zer errentagarritasun emango liekeen laboreei, «eta aipatzen diren hainbeste labore berrietatik, azkenean Almeria izango gara ?», galdetzen dute.

Ingurumen-inpaktua

«Proiektu honek ingurumenean izango lukeen eragina izugarria izango litzateke», azaldu dute irmo. «Barron bezalako herri bat oso hurbil dago, eta horrelako urtegi bat, lehen aldiz, errepide bat kargatzen da. Kontua da arrano errealen bikote bat dagoela inguruan habia egiten, eta errepide berria 400 metro baino gutxiagora geratuko dela; beraz, desagertu egingo lirateke, inguruan habiak egiteko beste gunerik ez dagoelako. Erriberako haltzadi bat ere badago, Natura 200 Sarean integratutako interes komunitarioko eremu bat, desagertu egingo litzatekeena».

Biztanleek eguneroko bizitzan duten eragina ere aipatu dute, ura biltegiratzeak mikroklima aldatzea eta behe-lainoa sortzea eragingo lukeelako. Aipatutako arrazoiak kontuan hartuta, urtegiaren proiektua «garai batekotzat» jo dute. Horregatik, proiektua geldiaraztea, informazio gehiago ematea eta parte hartzeko prozesu bat abian jartzea eskatzen dute, gaiari buruzko benetako eztabaida bat egiteko, inbertsio handiak izango lituzkeen benetako eragina aztertu ahal izateko eta horren araberako erabakiak hartu ahal izateko.

Etxalde kaleko 17. zenbakian ateratako argazkia.

Urtegiaren aurkako plataformaren Facebook: Facebook.com/embalseno