Gotzone Sestorain: “Traktoreekin atera diren asko ados egongo dira gure proposamen batzuekin, baina desintentsifikazioarekin ez”
Traktoreek kaleak hartu dituzte, eta erakundeak eta herritarrak interpelatu gaituzte. Gai hori lantzeko Etxalde mugimendukoa den Gotzone Sestorain elkarrizketatu du Eli Pagolak Egonarria saioan. Honek azaldu ditu laborantzako arazoaren muinean zer dagoen, eta kalera atera dena "koktel" bat dela, oso aldarrikapen ezberdinak dituena. Bere hitzetan, laborantza ereduari buruzko eztabaida bat eman behar du gizarteak, krisitik ateratzekotan. 140 eragilek Nafarroako Gobernuari aurkeztu dizkioten proposamen zehatzak ere azaldu ditu, zeinaren helburua den laborantza desintentsifikatzea eta agroekologiara bidea egitea.
Gotzone Sestorainen hitzetan, traktoreen protesta "koktel bat da, aldarrikapenez betetako eltze bat, eta nik uste dut mugimendu horietan parte hartzen ari den jendea era askotakoa dela. Nafarroakoan traktorista handiak badira, etxalde handiak dituztenak; baina baita ere hurbiltzen ari dira abeltzaintza estentsiboan dabilen jendea, eredu iraunkorragoetan, ekologikoan ari den jendea... denetatik. Sekulako nahaste borrastea dago. Argi dago badagoela haserre orokor bat, ezinegona. Bizitza duin bat eraman ahal izateko nekazartitzatik gero eta zailagoa da. Baina hau ez da oraingo kontua, hau da aspalditik datorren zerbait".
Zein dira oinarrian dauden arazoak?
Sestorainek gogoratu du hemengo laborantza azken hamarkadetan Europako Nekazaritza Politika Bateratuak gidatu duela eta honek laborantzaren eredu produktibista edo industriala bultzatu duela: "Urte askotan saldu digute ongi bizitzeko eredu produktibista jarraitu behar genuela. Hau da, asko eta merke ekoiztu behar genuela. Hori da behin eta berriz zabaldu digutena. Batzuk sartu dira bide horretan, beste batzuk saiatu gara horri ihes egiten edo bide alternatibo batzuk lantzen.... Baina zein da kontua? Gaur egun ekoiztea gero eta garestiagoa dela, eredu horretan erregai fosilekiko izugarrizko menpekotasuna dagoelako, eta kanpo insumoekiko ere bai: izan ongarri kimikoak, izan pestizidak, edo abeltzaintzan kanpoko pentsuen dependentzia. Hori garestitzen joan da, batetik, merkatu espekulatibo bat dagoelako, eta bestetik lehorteak egon direlako tartean, beste arazo geoestrategiko batzuk ere bai (Ukrainako gerra) eta horrek ekarri du are gehiago larritzea jende askoren egoera. Horri gehitu behar zaio Europako Nekazaritza Politika Bateratuak dakarren burokrazia karga guztia".
"Sistemak goia jo duela" azpimarratu du, Jenofa Berhokoirigoinen ARGIAko artikulua aipatuz: Europako Nekazaritza Politika Bateratua asmatu zen ustez, helburua zen elikadura segurtasuna bermatzeaz aparte kontsumitzaileak elikagai merkeak izatea, eta gaur egun ikusten ari gara hori ere ez dela betetzen. Eta nekazariok bizi baldintza duin batzuk izatea, eta hori ere ez da betetzen".
Beste elementu hauek ere nabarmendu ditu: "Eredu honek ekarri dituen ondorioak ingurumen arloan. Lurrak antzututa daude, urak kutsatzen ari dira, bultzatu diren sistemek ur kontsumo ikaragarriak behar dituzte eta horri gehitu zaizkio larrialdi klimatikoa, biodibertsitate galera eta horiek guztiak".
