Esne-ekoizleak katearen "zatirik ahulena" direla onartu du Auzitegi Gorenak, eta ezetsi egin du Esne Industrien Federazio Nazionalak (FENIL) esnearen sektoreko kontratazio-baldintzei buruzko Espainiako Gobernuaren Errege Dekretuaren aurka jarritako errekurtsoa.

Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Salak babestu egin du Gobernu zentralak 2022ko maiatzean onartutako errege-dekretua, abeltzainen eta industriaren artean adostutako esnearen prezioak, gutxienez, ekoizpen-kostua estaltzera behartzen duena.

Epai horrekin, Esne Industrien Federazio Nazionalak (FENIL) esnearen sektoreko kontratazio-baldintzei buruzko maiatzaren 17ko 374/2022 Errege Dekretuaren aurka jarritako errekurtsoa ezetsi du Auzitegi Gorenak, ez baitago ados esnearen sektoreko kontratuen alderdiek hitzartutako prezioak produkzio-kostua estaltzeko betebeharrarekin.

Gorenak ohar baten bidez jakinarazi duenez, neurri hori proportzionala da Europako eta Konstituzioko zuzenbidearen ikuspegitik, eta honako hau azpimarratu du: "ezin da aintzat hartu, ezta Konstituzioak bermatutako enpresa-askatasunaren ikuspegitik ere, eztabaidatutako neurria arrazoigabea, nabarmen desegokia edo arbitrarioa denik lortu nahi den helburuari dagokionez, edo lortzeko ahalik eta onena zen ala ez". FENILen ustez, neurriak alderdiek kontratuaren prezioa finkatzeko duten askatasuna murrizten zuen, eta hori Europar Batasuneko zuzenbidearen aurkakoa da.

Errekurtsoa atzera botatzeko argudioen artean, Gorenak gogorarazi du "neurri hori eskaeran aurrez aurre zalantzan jarri ere egiten ez den errealitatetik abiatzen dela: nekazaritzako elikagaien sektorea, oro har, eta, horren barruan, esnearen sektorea, bereziki, kalteberatasun-egoeran dagoela, besteak beste, produktua galkorra delako eta ezin delako biltegiratu, ekoizpen-fase desberdinetan esku hartzen duten eragileen atomizazioagatik eta, ondorioz, haien negoziazio-posizioen desorekagatik".

Kostuak estaltzea, "helburu legitimoa"

Auzitegi Gorenaren arabera, prezioak ekoizpenaren benetako kostua estali beharrak "praktika desleialak saihesteko helburu legitimoa" lortu nahi du, katearen zati "ahulenaren" kaltetan, abeltzainen kaltetan.

Goreneko kideek neurria defendatzen dute esanez egokia dela abeltzainen negoziazio-boterea indartzeko eta katean duten posizioa berrorekatzeko, "benetako negoziazio-askatasuna eta lehia eraginkorra lortze aldera", eta horrek prezioa negoziatzeko askatasuna mugatzen du, baina ez du ezabatzen.

Azpimarratu dutenez, elikatze-katearen funtzionamendua ere hobetzen da, "hori baita produktuak ‘baserritik mahaira’ helarazteko kanal garrantzitsuena, esne-ekoizleen bizi-maila zuzena lortzeko azken helburuarekin, eta helburu horiek babes osoa dute bai Europako Zuzenbidean bai Konstituzioaren esparruan".

Errekurtsoan demandatu gisa parte hartu dute Estatuko Administrazioak eta hainbat nekazaritza-erakundek, hala nola COAGek, Unións Agrarias-UPAk eta Unio de Pagesos de Catalunyak. Epaia Auzibide Salako Bosgarren Atalak eman du, Ángeles Huet magistratuaren txostenarekin.