Saiona kooperatiba nafarrak 4.000 buruko ustiategia du Caparroson, eta proiektu hori bultzatzen du

[Etxalde 25 | 6. orr]

Nafarroako Saiona Sociedad Cooperativa Limitada kooperatiba (Tutera) abeltzain talde batek sortu zuen 90eko hamarkadan, esnea elkarrekin merkaturatzeko. Gaur egun, Nafarroan ekoiztutako esnearen % 35 biltzen du, eta ehun abeltzain inguruk osatzen dute. 2013an iragarri zuen industria-eremura jauzi egiteko asmoa zuela, Tuteran esnekiak prozesatzeko zuen lehen planta martxan jarrita.

Enpresak une hartan adierazi zuen esnekiak prozesatzeko planta bat eraiki nahi zuela, egunean 300.000 litro esne gordin eraldatzeko eta 120.000 litro serum kontzentratu egiteko ahalmena izango zuena, eta lehortze-dorre handi bat eraiki nahi zuela esne gordina esne hauts bihurtzeko (esportaziorako).

Kooperatibak 106.277 euro ordaindu zituen Tuterako Nekazaritzako Elikagaien Hiriko lursail batzuen «erreserba» gisa. Lursail horiek 907.605 euroko kostua dute guztira. Une hartan, Saionaren proiektuaren inbertsio osoa 12 milioi eurokoa izango zela iragarri zen, eta, guztira, 50 lanpostu zuzen eta zeharkako sortuko zituela.

Azkenik, eta Saionako arduradunek orduko Nafarroako Gobernuko presidente Yolanda Barcinarekin (UPN) akordio bat sinatu ondoren, 2014an enpresak proiektua birplanteatu zuen eta Tuterako transformazio-plantaren kokapenari uko egin zion, haren ordez Olvega (Soria) aukeratuz. Enpresak ez zituen azaldu nahi izan erabaki hori hartzera bultzatu zituzten arrazoiak, nahiz eta Emiliano Revilla Sanz enpresariaren esku-hartzea erabakigarria izan zitekeen interesen aldaketan (berak behin baino gehiagotan prentsari adierazi dionez).

2015ean, garai batean Danimarkako Vestas Wind System enpresaren jabetzakoa zen lantegia egokitzeko lanei ekin zien Saionak (Olvegako udalerrian 95 langile kaleratu ondoren, 2012an aerosorgailuentzako kontrol-panelen ekoizpena deslokalizatzea erabaki zuen munduko talde eoliko nagusietako bat). Lantegia egokitzearen helburua esnekiak eraldatzeko planta berri bat irekitzea zen (batez ere, gaztak egiteko). Hasiera batean, Olvegako lantegian 92 pertsona kontratatzea aurreikusi zen, jarduera hasi ondoren, baita Campofrío enpresa-taldearekin aliantza bat ezartzeko aukera ere (pizzak fabrikatzeko gazta-hornitzaile bihurtzeko). Kasu honetan aurreikusitako inbertsioa 20 milioi euro ingurukoa izango litzateke, Saionak berak une hartan adierazi zuenez.

2016ko otsailean, Gaztela eta Leongo Juntak (PP) maiatzaren 8ko AYG/389/2015 Aginduaren ebazpena iragarri zuen. Horren bidez, Gaztela eta Leonen nekazaritza-, baso- eta elikagaigintza-produktuak eraldatzeko eta merkaturatzeko zenbait dirulaguntzarako deialdia egin zen, 2014-2020 aldirako Landa Garapenerako Programaren esparruan. Horren bidez, 6.220.229 euroko dirulaguntza eman zitzaion Saiona enpresari, guztira 15.550.574 euroko inbertsio lagungarria egiteko, Olvegan esnekiak egiteko planta abian jartzeko. Gaztandegia, hasiera batean 2016ko lehen hiruhilekorako irekitzea aurreikusita zegoena, 2017. urtearen hasieran has daitekeela uste da.

Olvegako gaztandegiaren instalazioan zentratutako jarduera alde batera utzita, Saionak enpresa-jarduera biziarekin jarraitu du azken urteotan. Horrela, 2016ko irailean akordio bat lortu zuen Eroskirekin Eroski markako esnea ( % 100 nafarra) merkaturatzeko (Karrantzako bailarako abeltzainekin lortutako akordioaren antzekoa). Halaber, 2016ko apirilean, Saionak Aldanondo Elikadura Korporazioaren kapitalaren gehiengoa eskuratu zuen (Quesos Aldanondo industria-dibisioa, Agurainen). Quesos Aldanondo eta Kaiku Corporación Alimentaria SLren arteko aliantzaren ondorioz sortu zen, 2006an, eta Kaikuk 2009an proiektutik erretiratu ondoren, finantza-arazo larriak zituen.

EMILIANO REVILLA ENPRESARIAREN PAPERA

Campofriok Olvegako pizza-fabrika eraikitzeko lanak hasi zituen 2013an. Saionako gaztandegiaren industrialde berean dago («Emiliano Revilla Sanz» industrialdea, Olvegako Udalaren jabetzakoa), eta Campofrioko lantegiak 2015ean iragarri zuen Olvegako instalazioak handituko zituela hiru xerra-lerro berri sortzeko. Urte bereko apirilean (2015), Gaztela eta Leongo Juntak (PP) Olvegako Udalari (PP) 459.780 euroko laguntza ematea onartu zuen, Emiliano Revilla industrialdeko partzela egokitzeko, bertan baitzeuden Campofrioko instalazioak, enpresak herrian duen industria-proiektua sendotzeko.

Dirulaguntza hori jasoko zuen Olvegako Udaleko Talde Popularreko zinegotzien artean Emiliano Revilla Sanz enpresaburua bera zegoen (udalerriko alkateordea ere bada). 2012an, Gaztela eta Leongo Juntako Gobernu Kontseiluak 261.575 euroko laguntza onartu zion Olvegako Udalari, industrialde berean dagoen lurzatian lurzoru industrialaren urbanizazioa hobetzeko eta, horrela, herrian Campofrioko pizza-fabrika instalatzea errazteko (Emiliano Revilla Sanz Olvegako Udaleko Talde Popularreko zinegotzia zen bitartean).

Campofrío haragi-elaborazioen sektoreko konpainia bat da, berrogeiko hamarkadan sortu zena eta laurogeita hamarreko hamarkadan hazten hasi zena Revilla (Emiliano Revilla Sanz enpresariaren jabetzakoa) bezalako lehiakideen erosketarekin. 2004an, Smithfield Foods enpresa amerikarrak Campofrioren % 22 erosi zuen. Oaktree funtsa iritsi ondoren, enpresa Campofrio Food Group bihurtu da. 2013an, Shuanghui txinatarrak Smithfield Foods erosi zuen, beraz, errebotean geratu zen Campofrioko enpresa estatubatuarraren parte-hartzearekin. 2014an, konpainia txinatarrak Sigma mexikarrarekin partekatu zuen Campofrío, haragiaren bazkide nagusi bihurtu zena. 2015eko ekainean, Sigma mexikarrak Shuanghui txinatarrari erosi zion bere partaidetza, eta Campofrioko % 100aren jabe bihurtu zen.

"VALLE DE ODIETA" SCL-KO BEHITEGIA EZKONGAIENGANA IRISTEA

2016ko martxoan, bi urte lehenago izandako elkarrizketen ondoren, formalki iragarri zen "Valle de Odieta" sozietate kooperatibo mugatuak Europako esne-ustiapenik handiena abian jartzeko asmoa zuela Noviercas udalerrian (Soria). Noviercaseko Udalak berak (PP) emandako informazioen arabera, ustiategiak 20.000 esnetarako eta birjarpenerako behi inguru izango lituzke, 250 lanpostu inguru sortuko lituzke eta enpresak 90 milioi euro baino gehiagoko inbertsioa egingo luke. Bere esneak Olvegako gaztandegia (Saiona kooperatibakoa) eta beste esne-industria batzuk hornituko zituen.

Ustiategiak jezteko 2 zentro izango lituzke, egunean 600.000 kg bazka inguru hornituko lirateke eta egunean 500.000 kg hondakin organiko inguru sortuko lirateke. Halaber, egunean 23 orduko jarduera izango luke, 3 lan-txandarekin (ekipoen desinfekzioa eguneroko jarduerarik gabeko ordu horretan egingo litzateke) eta 900 hektarea inguru hartuko lituzke (150 abeltzaintzako instalazioetarako eta 750 hondakinak aprobetxatzeko eta kudeatzeko, mindak tratatzeko biogas-planta bat instalatu nahi baitu). Ustiategiak bere jarduera eta beste ingurumen-izapide batzuk aurrera eramateko nahikoa ur izango lukeela egiaztatzen duten azterlanak lortzeke daude proiektuan.

Soriako Diputazio Probintzialak (PSOE) bitartekari lanak egin ditu enpresa ustiategia instalatzeko behar ziren lursailetara sar zedin (lanak 2017ko udaberrian hastea espero da). 2016ko urrian, "Valle de Odieta" kooperatibaren aurreakordioa lortu zen, ustiapena instalatzeko behar ziren 900 hektareako ia 94 jabeekin.

Valle de Odieta kooperatibak 4.800 esne-behi jezten dituen beste makro-etxalde bat du 2010eko martxotik, Nafarroako Caparroso herrian. Instalazio horrek 13.000 metro karratu baino gehiago ditu, eta biometanizazio-planta bat ere badu, abeltzaintza-ustiategitik bi kilometrora, hondakinak edo mindak biogas aprobetxatzeko eta eraldatzeko aukera ematen duena, elektrizitate berriztagarria eta beroa aldi berean ekoizteko. Caparrosoko behitegiko instalazioak eraikitzeko 4 milioi euro inbertitu ziren, eta horietatik 1,8 milioi Nafarroako Foru Gobernuak jarri zituen, abeltzaintzako ustiategiak inbertitzeko laguntza gisa.

• Soriako Megagranjari eta kontrako sinadura-kanpainari buruzko informazio gehiago: Hemen