[Zientzia kalera] Azken hamarkadetan basabizitza etsaitzat izan du nekazaritza-eredu intentsiboak. Aldiz, azken aldian zabaltzen ari da jasangarritasunaren ideia, eta geroz eta gehiago dira bi mundu hauen (nekazaritza eta bioaniztasuna) bateratzearen beharraz hitz egiten duten ikerketak. Saguzarren kasua horren adibide da, haiek intsektujaleak baitira eta intsektu askok eragin zuzena dute nekazaritzan. Saguzarrak ugaztun hegalari bakarrak dira, eta bigarren talderik dibertsoena karraskarien ondoren. Munduan 1.400 saguzar-espezie daude. Euskal Herrian 27 saguzar-espezie ezberdin ditugu, eta erdiak daude mehatxatuta. Mehatxu horien jatorria gizakiak eragindako habitat-asaldura da (askotariko eragozpenak, kutsadura, habitat-galera, basoen ustiaketa…). Saguzarrek zerbitzu-ekosistemikoak eskaintzen dizkiguten animaliak dira. Zerbitzu-ekosistemikoak gizakion osasuna, ekonomia edota bizi-kalitatea…

[Bioeco Actual] Azkenean, elikagai merkeen ezkutuko kostua argitara ateratzen ari da, ekologikoari bidezkoago lehiatzen lagunduz. Zergatik dira hain merkeak klima eta ingurumena neurriz kanpo kaltetzen dituzten eta gaixotzen gaituzten elikagaiak? Galdera garrantzitsua da, eta erakunde eta enpresa boteretsu askok nahiago lukete gu ez egitea. “Janari merkearen” ezkutuko kostua sekretu iluna da, elikagaien industria industrialak horrela jarraitzea nahi lukeena. Janari merkearen ilusioak elikagai ekologikoak, osasungarriak eta artisauak garestiak eta “elitistak” direlako ideia iraunarazten du, ekologikoaren kritikarien narrazio gogokoenetako bat. Horrek benetako erronkak sortzen ditu, batez ere kontsumitzaileek prezioa aipatzen dutelako ekologikoa erostea eragozten dien faktorerik garrantzitsuena. Bizitzaren kostuaren krisi batean elikagaien…

[Ara] Euri-jasen izpi berdeak mendian gora zabaltzen dira, azal moztu batean jostura-puntuak bailiran. Batzuek orbainak bezala ikusten dituzte paisaian. Beste batzuk, hala nola “urre berdea”, aberastasuna ekarriko duena, Europaren irrikaren kontura. Baina Kolonbiako Andeetako bihotzean, tradizionalki kafetegi izan den eta ur asko duen eskualdean, monolaborantza hau hondamena eragiten ari da. Ura agortzea, kutsatzea, baso-soiltzea, nekazarien komunitateak lekuz aldatzea… Eta oraindik mehatxu handiago bat ezkuta lezake: ahuakateak agortutako lurrean urrezko meategiak irekitzeko helburu ezkutua. Kataluniako inportazioak etengabe hazi dira Kataluniak duela hamar urte baino bost aldiz ahuakate gehiago inportatzen du. Baina denak ez dira hemen geratzen, Europako gainerako herrialdeetara ere esportatzen…

Bizkaiko Foru Aldundiak nekazaritzako ustiategietan inbertsioak egiteko 4,48 milioi euroko laguntza-lerro bat onartu du. Laguntzen helburua da “ustiategia modernizatzea eta mekanizatzea, produkzioaren zeharkako kostuak murrizteko eta lanaren produktibitatea, ingurumen-iraunkortasuna, laneko segurtasuna eta animalien higiene-baldintzak hobetzeko, ekoizpenen kalitatea handitzeaz eta elikagaien segurtasuna indartzeaz gain”. Dirulaguntzen helburua da, halaber, “ekoizpena merkatuaren eskaeretara bideratzea eta nekazaritza-jarduerak dibertsifikatzea”. Diruz lagundu daitezkeen jarduerak honako hauek izango dira, besteak beste: “bioekonomia zirkular iraunkorrari eta ura, airea edo lurzorua bezalako baliabide naturalen kudeaketa eraginkorrari laguntzen diotenak; ingurune naturala, higiene-baldintzak edo animalien ongizate-maila hobetzen laguntzen dutenak, biodibertsitatearen galera geldiarazten eta alderantzikatzen laguntzen dutenak; programa informatikoak eskuratzeko, garatzeko edo…

Gure Platera, Gure Aukera ekimenak Hezkuntza Sailari eskatu dio “behingoz” has dezala eskola-jantokien eredu deszentralizatu berria eraikitzeko prozesua, inplikatutako eragile guztiekin, eta eskatu duten ikastetxeetan eta eraikiko diren ikastetxe berri guztietan sukaldeak eraikitzeko deia egin dio. Gero eta gehiago dira eskola-jantokien kudeaketa zentralizatuaren aurrean alternatibak bilatzen ari diren ikastetxe publikoak. Egoera hori agerian uzteko, Gure Platera, Gure Aukera ekimenak prentsaurrekoa eman du Bilbon, kudeaketa alternatibak eskatzen dituzten ikastetxeekin batera: Berton Bertokoa (Durangaldea), Salburua (Gasteiz), Zeanuriko eskola, San Martin eskola (Bergara), Urduñako eskola, Muskizko ikastola. 2019an, Eusko Legebiltzarreko alderdi guztiek lau hilabeteko epea eman zioten Eusko Jaurlaritzari jantokien plegu berriak inplikatutako…

Presidentetzak proposatutako azken zirriborroa onartu dute herrialdeek. Adostutakoa lehen proposamena baino harago doa (erregaiok “murriztea” planteatzen zuen), baina ez du erregai fosilei azkena ematea proposatzen. Ekologistak Martxan taldeak gogor kritikatu du akordioa, eta “etsigarria, eskasa eta kolaz betea” dela esan du. Testuak trantsizioari ekiteko deia egiten die estatuei, erregai fosiletatik aldentzeko, “modu ordenatu eta ekitatiboan, hamarkada kritiko honetan (2020-2030) ekintza bizkortuz, 2050ean zero emisio garbi lortzeko, zientziaren arabera”. Ezarritakoaren arabera, berotegi-gasen isurketak %43 jaitsi beharko lirateke 2030erako, eta %60 2035erako, betiere 2019ko mailekin alderatuta. 2050erako, helburua zero emisio garbi egitea da. Ekologistak Martxan taldearen ustez, azken testua “AEBen eta Saudi…

[Bergarako Udala] Bergarako Udalak 2023ko aurrekontuari egotzitako lurzoru urbanizaezineko lursailak erosteko deialdi irekia egitea erabaki du, 2021ean hasitako lurzoru urbanizaezinak erosteko programarekin jarraitzeko helburuarekin, udal mailan garrantzi berezia duten eremuetan biodibertsitatea zaindu eta handitzeko helburuarekin. Deialdi honen berritasuna etorkizunean elikagaien ekoizpenerako erabiliko diren lurzoru emankorrak erostean datza. “Badakigu Bergarako nekazaritza eta abeltzaintzako jarduera profesionala beheranzko joera nabarmenean dagoela. Bergarako Udaletik lan-ildo bat sortzeko beharra ikusi dugu, lehen sektoreko lan eta bizi baldintzen beherakadari eta kontsumo behar berriei erantzuteko, eta apustu hori horren adibide da “, adierazi du Markel Azkargorta zinegotziak. Udalak 2021eko martxoan sortutako Elikadura Mahaiaren egileetako bat izateko erabakia…

Gipuzkoako Foru Aldundiak 1.125.000 euro bideratuko ditu 2024an 40 urtetik beherako baserritarrek enpresa berriak sor ditzaten, bai lehendik dauden ustiategien kargu eginez, bai berriak irekiz. Batez besteko laguntza ekonomikoa 43.000 eurokoa izan da aurten, eta, gainera, programa honen onuradunek aholkularitza eta laguntza teknikoa jasotzen dute bost urtez, beren proiektuak gauzatzeko. 2004an hasi zenetik, 329 gaztek ekin diote beren proiektu profesionalari, Gaztenek programaren laguntzarekin. 188k familia-ustiategiak hartu dituzte beren gain, belaunaldien arteko erreleboa bermatuz; 141k, berriz, negozio berriak ireki dituzte. Nabarmendu behar da ustiategien arrakasta-ehunekoa handia dela, % 90ek beren jarduerari eusten baitiote. Nekazaritzako inbertsioetarako laguntzak Era berean, Gobernu Kontseiluak abenduaren…

[Consalud.es] 23 milioi pertsona baino gehiago gaixotzen dira urtero Europan elikagai kutsatuak kontsumitzeagatik, Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) datuen arabera. Pertsona horietatik 5.000 inguru hil dira elikadura-intoxikazio baten ondorioz izandako konplikazioen ondorioz. Kampilobakteriosia eta salmonelosia urtero milioika pertsonari eragiten dieten infekzio zoonotiko ohikoenak dira, batzuetan ondorio larriak edo hilgarriak dituztenak. Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) “Osasun bakarra” 2022 Europar Batasuneko zoonosiei buruzko azken txostenean “argitaratutako datuen arabera, EBn jakinarazitako elikadura-transmisioko agerraldien kopurua % 44 handitu zen 2022an. Campilobacteriosia eta salmonelosia izan dira elikagai-intoxikazioak eragindako gaixotasun jakinarazienak. Hala ere, kasuen kopuruak ez ditu gainditu 2018-2019 urteetan erregistratutakoak. Bi infekzio horien ondoren, yersiniosia,…