LAB, ESK, STEILAS, EHNE, HIRU sindikatuak eta Etxalde mugimendua mobilizatu ziren atzo Bilbon, Plaza Eliptikotik The Artist hotelera. Bertan, Confebaskek jardunaldi batzuk egin zituen «Euskadiko lan-absentismoaren berrikuspena eta azterketa» izenburupean. Horrela, euskal patronalak lan-absentismoari buruz egindako "diskurtso faltsua" salatu zuten erakundeek.

Confebaskek antolatutako jardunaldia egin den hotelera iritsi direnean, mobilizazioan parte hartu duten langileek eserialdi bat egin dute lurrean, eta minutu bateko txistualdi ozen bat eskaini diete patronalaren jardunaldian parte hartu dutenei.

Gainera, patronalaren diskurtso faltsua ez onartzeko eskatu diote Jaurlaritzari, eta Mikel Torres Ekonomia, Lan eta Enplegu lehendakariordeak Confebaskek antolatutako jardunaldietan parte hartu izana gaitzetsi dute.

Hilabeteak daramatzagu patronalaren kanpaina "ederki orkestratu" baten aurrean, eta oso mezu argia du: "Langileok bajak hartzen ditugu alfer eta alferrak garelako, eta beste baimen mota batzuez baliatzen gara lan egin nahi ez dugulako". Confebaskek antolatutako jardunaldia absentismoaren inguruko "diskurtso hori indartzeko ekimen berri bat" da.

Absentismoaren barruan sartzen dira bajak, amatasun- edo aitatasun-baimenak, lizentziak, grebak, jarduera sindikala eta abar.

Deitzaileen ordezkariek «fake news» kanpaina baten protagonista izatea leporatu zioten patronalari. Azaldu zutenez, enpresek eta haien mutualitateek hainbat neurri bultzatu dituzte urteetan absentismoaren aurka, hala nola ohiko bajen kontrola mutuen esku uztea edo enpresa espezializatuak erabiltzea ohiko bajak fiskalizatzeko. Azpimarratu zutenez, neurri horiek guztiek absentismoa areagotzea baino ez dute ekarri, eta enpresek badakite, prebentzioa bermatuz, lanpostu osasungarriak sortuz, bajen kopurua nabarmen jaitsiko litzatekeela.

Confebasken kanpaina horren atzean, "langileek urteetan beren borrokaren bidez lortutako eskubideen aurkako jarrera dago, eta patronalak baimenak, lizentziak eta abar murriztea bilatzen du". Azaldu zutenez, familiako medikuen eskumenak ere ezabatu nahi dira, ohiko bajen aurrean, langileak beren lanpostuetara bidaltzeko, gaixorik egonda ere. «Beraz, haren boterea areagotzea da asmoa, eta hori da horren guztiaren atzean dagoena. Horretarako, ezinbestekoa zaie osasun publikoa ahultzea».

"Ez dago bajekin iruzur egiteko arazorik, baizik eta lan-osasuneko araudia errespetatzen ez duen, lan- eta gizarte-eskubideak arazo gisa ulertzen dituen eta bere makineria eta botere guztia haien aurka erabiltzen ari den patronal bat. Horretarako, komunikabide, politiko eta erakundeetara jotzen du, eskubideak etengabe garatzea eta egonkor bihurtzea saihesten saiatuz".

Datuek errealitatea erakusten dute

Patronala zabaltzen ari den mezuaren aurrean, hainbat datu erreal ere eman zituzten ezagutzera:

• • Europan, Espainiako Estatua absentismo txikiena duten bost herrialdeen artean dago.
  • Estatu espainiarrean, ohiko bajetan iruzurra (baja lortzeko gaixotasuna simulatzea) % 4koa da, eta presentismoa (lanera gaixo, gaixo edo lesionatuta joatea) % 41ekoa.
  • Hego Euskal Herrian, absentismoa Espainiako Estatuko beste lurralde batzuetan baino handiagoa da, industriak pisu handiagoa duelako (eta, beraz, lan-istripu gehiago gertatzen dira), goi-mailako sindikalgintzak, sindikatuen gatazkak eta greba-kopuru handiagoak, langileen batez besteko zahartzea handiagoa delako, ordaindutako lan-munduan emakume gehiago daudelako, eskubideak gehiago erabiltzen direlako, eta abar. Hori ez da negatiboa, gizarte garatuago baten isla baizik, eta, hala ere, oraindik urrats asko egin behar dira Europar Batasuneko eskubideen batez bestekora iristeko.

2023an 100.000 lan-istripu izan ziren Hego Euskal Herrian, eta horietatik erdiek egun bat baino gehiago eman zuten bajan. 2024an, urte hasieratik gutxienez 51 lan-heriotza izan dira Euskal Herrian. Zifra horiek adierazten dutenez, enpresariek "ez dute prebentziorik egiten, baina egoera horrek ez ditu patronala eta erakundeak kezkatzen; ez dago prebentzio-kulturarik, ezta prebentzio-legea betearazteko borondate politikorik ere".