Nafarroako 150 erakundek baino gehiagok elikagaien subiranotasunaren aldeko eta eredu industrialaren aurkako adierazpena sinatu dute. Gainera, Nafarroako gizartea mobilizatzera deitu dute, lehen sektorearen eta, batez ere, ekoizle ekologikoen eta txikien egoeragatik. Bestetik, Valle de Odieta enpresa, Mercadonaren saltoki bat eta AN agroindustriako taldearen egoitza nagusia "zigilatu" dituzte elikadura burujabetzaren eta agroekologiaren aldeko ekimen batean. Parte hartzaileek larunbata honetan Iruñean egingo den manifestazioan parte hartzeko deia ere zabaldu dute.

Hainbat gizarte-sektoretako 150 erakundek baino gehiagok, hala nola kontsumo arduratsuko taldeek, sindikatuek, lurraldearen defentsarako erakundeek, feministek edo gizarte-ekonomiakoek, besteak beste, mobilizazio bat deitu dute apirilaren 27rako, larunbata, Iruñean, 17:30ean, Baluarteko plazan.

"Muturreko egoera"

"Muturreko egoera bizitzen ari gara", salatu dute publikoki. Azken 20 urteetan, Nafarroan nekazaritza-sektorea erdira murriztu da, 14.000 ekoizpen baino gutxiagorekin eta gaur egun 2.300 nekazari baino gutxiagorekin. "Desagertze horrek batez ere gure ekoizpen-ereduari eragin dio, hau da, ekoizpen txikiagoei, dibertsifikatuagoei eta lurraldeari lotuagoei. Adibidez, abeltzaintza estentsiboa eta artzaintza nola iraungitzen diren ikusten dugu, makrogranjen eredua etengabe hazten den bitartean, batez ere esnetarako, txerritarako eta hegaztietarako behietan, etengabe ukuiluratutako animaliekin".

Eredu intentsibo horrek -argudiatzen dute- inpaktu larriak eragiten ditu: landa-munduan, ingurunean, baliabide naturaletan (ura edo mindaz kutsatutako lurzorua, esaterako) edo kliman, baina baita abeltzainetan ere, bizirik irauteko etengabeko hazkundea eta zorpetzea behar baitute, "txikiak desagertuz eta gero eta enpresa handiagoetan kontzentratuz, non nekazaritzako langileen ustiapena ere handitzen den, horietako asko migratzaileak".

Gauza bera gertatzen da nekazaritzan ere, "ekoizpen txikiak desagertzen ari baitira, lurraren kontzentrazio handia esku gutxitan eraginez, ustiategi bakoitzeko azalera gehien duen Estatuko laugarren erkidegoa izateraino. Gainera, zabaltzen ari den ereduak ez du landa-enplegurik sortzen, ez du ingurunea zaintzen, ezta gure osasuna ere, alderantziz". Nafarroan erabilitako pestiziden erabilera hazten ari da, herbizidak bereziki, tratatutako azalera bost aldiz biderkatu baita azken urteetan.

Proposamenak

Manifestuaren sinatzaileek hainbat proposamen egin dituzte Nafarroako nekazaritza ahultzeko:

1. 1. Nekazaritza-lurrak babestea, batez ere energia berriztagarrien megaproiektuen, meatzaritzaren eta abarren aurrean.
   2. Abeltzaintza industrialeko ustiategi berririk ez baimentzea, daudenak ez handitzea eta egungoak 2030erako % 50 murriztea. Pestiziden, ongarri kimikoen eta antibiotikoen erabilera % 50 murriztea eta tokiko kontsumorako lurraren % 25 ekoizpen ekologiko bihurtzea.
   3. Aztarna hidriko txikia duten manejuak bultzatzea, hórrela, ureztatzearen hedapen irrazionala geldiaraziz.
   4. Merkaturatzeko bide laburrak eta erosketa publikoa sustatzea, tokiko produktuarekin eta produktu ekologikoarekin.
   5. Higiene- eta osasun-araudia eskala txikiko ekoizpenetara egokitzea eta eraldaketa kolektiboko azpiegiturak sustatzea.
   6. Industria-ustiategiak nekazaritza ekologikoko eredu baterako transizioa suspertzea, prestatzea eta laguntzea; eredu horri lehentasuna emateko laguntzak birbanatzeko aurrekontu nahikoaz hornitzea.
   7. Gobernantza Parte-hartzailerako Nekazaritzako Elikagaien Kontseilua sortzea inplikatutako eragile guztiekin, prozesu hori bultzatuko duen estrategia bat abian jartzeko.

Nekazaritzako mobilizazioak

Manifestuaren sinatzaileek baloratu dutenez, azken hamarkadetan nekazaritzaren sektorean izan diren mobilizazioak azken hamarkadetan mundu osoan aplikatutako politika neoliberalen, merkataritza askearen eta globalizazio ekonomikoaren ondorio dira. "Horiek dira, halaber, tokiko biztanleentzako elikagaiak ekoizteari utzi diotenak, nekazaritza-negozioak kontrolatutako merkatu global espekulatibo batera bideratutako merkantzien bidez, nekazaria mundu osoan etengabe desagertzea eta bizitza (eta lurrari lotutako nekazaritza) ahalbidetzen duten baliabide naturalak suntsitzea eraginez, bai hemen, bai planetako beste leku batzuetan".

Nafarroako gizarteari zuzendu zaizkio, esanez "beharrezkoa dela nekazaritza politikak eta kontsumo ohiturak aldatzea, bizitza erdigunean jarriko duen nekazaritza eta elikadura sistema baten alde eginez". Neurri horiekin batera, "merkataritza-politika koherenteak ezarri behar dira, merkataritza libreko akordio guztiak geldiaraziz (Mercosur, Zeelanda Berria eta abar) eta merkatuak arautuz, ekoizleek bidezko prezioak kobratu ahal izan ditzaten eta ekoizpen-kostuen azpitik saltzea debekatuz".

Tokiko produktuak eta produktu agroekologikoak

Kontsumitzaileei eredu hori erosteko laguntza eskatu diete, bertako produktuak, produktu agroekologikoak, ekoizpen txikikoak, saltoki txikietan erositakoak eta kanal laburren bidez, "itotzen gaituen katearen beste maila elikagaien banatzaile handiak direlako".

"Orain, inoiz baino beharrezkoagoa da landa-hiri arteko aliantzak eraikitzea, baita lurra zaintzen duen sektore ekoizlearen, kontsumitzaileen, administrazioen eta gizarte osoaren artean ere, behar dugun trantsizio agroekologikoa egiteko, elikaduraz ari baikara, eta horrek guztioi eragiten digu".