2016ko apirilaren 28ko goizean, Espainiako eta Europako lurraren jabetzari buruzko azterlana aurkeztu da Diputatuen Kongresuan, bai eta "Lurren politika justu eta iraunkorraren alde" kanpaina ere.

Nota de prensa de la presentación
[Beherago, gomendioak euskaraz, katalanez, galegoz eta gaztelaniaz dituzten dokumentuak]

Deskargatu prentsa-oharra

Oharraren testua:

Espainiak bere nekazaritza-ustiategien % 23 galdu du XXI. mendeko lehen hamarkadan

• • Valentziako Erkidegoa, Andaluzia eta Galizia dira ustiategiak gehien utzi dituzten autonomia-erkidegoak.
  • Nekazaritzako azalera erabilgarria nabarmen murrizten da. 10 urtean egunean 650 hektarea baino gehiago galdu dira, 2,4 milioi guztira.
  • Latifundisten jabetzak bizirik dirau (500 ha baino gehiago): ustiategien % 0,44k azaleraren % 17 hartzen dute.
  • Europa mailan, lurraren jabetza hain da desberdina, non eskualde batzuetan Brasil eta Kolonbiakoen antzeko mailetara iristen den. Finken % 3k nekazaritza-azaleraren % 50 kontrolatzen du.

Madrilen, 2016ko apirilaren 28an. Plataforma Rural, Fundación Mundubat, Coordinadora de Organizaciones Agrarias y Ganaderas, (COAG) Sindicato Lábrego Galego

(SLG), EHNE Bizkaiak, Confederación de Mujeres del Mundo Rural (CERES) eta Sindicato de Obreros del Campo (SOC)k, Revista Soberanía Alimentaria, Biodiversidad y Culturas aldizkariarekin batera, "Por una política de tierras justa y sostenible en España y Europa" kanpaina aurkeztu dute gaur Diputatuen Kongresuan. Kanpaina hori Lurraren jabetzari buruzko azterlanaren ondorioetatik abiatzen da. Horien artean, honako hauek nabarmentzen dira:

→ Lurraren jabetza Europan hain desberdina bihurtu da, eskualde batzuetan Brasilen edo Kolonbiaren antzeko mailetara iristen dela, herrialde horiek ezagutzen baitira horien banaketan duten ekitaterik ezarengatik. Datu ofizialen arabera, finken % 3k EBko nekazaritza-azalera erabilgarriaren % 50 kontrolatzen dute.

→ Estatu espainiarrean, ustiategien kopuruaren eta dimentsio fisikoaren bilakaerak Europan ikusitako joerei jarraitzen die, eta, zehazki, XXI. mendeko lehen hamarkadan:

1. 1. Nekazaritzako ustiategien kopurua % 23,2 murriztu da. Balio absolutuetan, Valentziako Erkidegoa (49.460), Andaluzia (48.200) eta Galizia (37.050) izan dira eskola-uzte handiena izan duten autonomia-erkidegoak.
   2. Nekazaritza-azalera erabilgarria (NAE) % 9,2 jaitsi da, ustiapenak uztearen, hirigintza-fenomenoen eta lurzoruaren erabileren birkalifikazioaren ondorioz, hau da, 2,4 milioi hektarea. 10 urtean, 659 hektarea galdu dira egunero.
   3. Ustiategien tamainaren batez bestekoa % 18 handitu da. Hazkundea tamaina ertain-handiko ustiategietan kontzentratu da. Ustiategi txikiak (5 ha baino gutxiago) guztizkoaren % 52 hartzen du, baina azaleraren % 4,3 baino ez. Ustiategi ertaina (5-70 ha) ustiategien % 40,8 da, eta lurraren % 32. Ustiapen handia (70-500 ha) landatutako lur gehiena da ( % 46). Eta jabetza latifundistak (500 ha baino gehiago) azaleraren % 17 hartzen du, baina ustiategien % 0,44 baino ez dira.

Lurzoruaren erabileraren aldaketak nabariak dira; urbanizazio-prozesuek, industrialdeen hedapenak, azpiegitura handiak eraikitzeak eta lurralde-eremuak ustiapen energetikora bideratzeak gero eta presio handiagoa egiten diote nekazaritza-lurrari. Baina nekazaritza-lurraren galeran beste faktore batzuek eragiten dute, hala nola lurraren prezioak, belaunaldien arteko erreleborik ezak edo jarduera eteteko mekanismoek.

Azterlaneko datuek erakusten dutenez, lurraren egitura, gainera, ez da bidezkoa sexuaren eta adinaren ikuspegitik. Emakumeak lurraren % 23ren jabe baino ez dira. Hala ere, autonomia-erkidego batzuetan, hala nola Galizian, ehunekoa % 47ra igotzen da.

Gazteak lurraren % 6,6ren jabe baino ez diren bitartean, 55 urtetik gorakoak lurraren % 51ren titular dira. Lurra edukitzeko adina ustiategien titulartasunaren adinarekin lotuta dago berez.

Azterlana sustatzen duten erakundeek beharrezkotzat jotzen dute lur publiko, aktibo, zuzen, sozial eta jasangarriaren politika globalari ekitea, gizarteak, oro har, eta landa-inguruneak eta lehen sektoreak, bereziki, etorkizuneko erronkekin bat etorriz. Proposatutako neurri bakoitza garatzeak eta aplikatzeak azterketa xehatua eta eztabaida bizia eskatzen du, eta hori gizarte-erakunde adierazgarriekin elkarrizketan garatzea proposatzen dugu.

Lur-politika horren helburu nagusiak modu zehatzean definitu beharko dira, baina aipatutako erakundeek honako hauen ingurukoak izan behar dutela uste dute:

• • Nekazaritza-lurrari buruzko espekulazio-prozesua geldiaraztea.
  • Landa-ingurunearen dinamizazio ekonomikoa sustatzen duten sektore sozial eta ekonomiko aktiboek lurra berdintasunez eta demokratikoki eskura dezaten bermatzea.
  • Emakumeei eta gazteei lurra eskuratzen laguntzea.
  • Lurraren kontzentrazioa eta sektore ekonomiko jakin batzuen akaparamendua saihestea.
  • Nekazaritza-lurra eta nekazaritza-lurzoruaren kalitatea babestea, hau da, haren emankortasuna eta biodibertsitatea kontserbatzeko gaitasuna.
  • Erabilera ziurtatzea, lurralde-oreka bermatzeko moduan.

Helburu horiek lortzeko, honako jarduera hauek garatu behar dira maila instituzional eta politikoan:

• • Instituzionaltasun jakin bat sortzea, hala nola Lurraren Kudeaketa eta Gobernantzarako Agentzia Publiko bat, lur-politiken helburuak bere gain hartu eta abian jarritako tresnak bultzatu eta koordinatu beharko lituzkeena.
  • Lur-bankuak garatzea, hobetzea eta sendotzea, eta zehaztutako esparru politikoan sakontzea. Beren jardunari eusteko baino esparru politiko eta legal zabalagorik ez dagoenez, lurraren merkatuko kudeatzaile eta bitartekari huts geratu dira.
  • Nekazaritza Ondare Publikoa Babesteko Legeak onartzera bideratutako ekimenak; titulartasuna sakabanatuta dagoenez, lur horien kudeaketa, erabilera eta are titulartasuna lagatzeko mekanismoak eskatzen ditugu administrazioen artean, horien kudeaketa koherenteagoa eta eraginkorragoa izan dadin.
  • Landa Ingurunearen Garapen Iraunkorrari buruzko Legearen edukia berreskuratzea; izan ere, haren edukian figura interesgarriak planteatzen ziren hizpide dugun gaiari dagokionez, hala nola "lurralde-kontratua duen nekazaritza", seriotasunez inoiz aztertu ez zirenak.
  • Informazioaren gardentasuna, ekintza politikoan eragina duena, lur-faktorearen tratamendu estatistikoari dagokio.
  • Lurraren titulartasun komunitarioko eta publikoko espazioak suspertzea eta biziberritzea beharrezkoa da toki-administrazioaren arrazionaltasunari eta iraunkortasunari buruzko Legea indargabetzeko. Hala ere, legea indargabetzea beharrezko lehen urratsa bada ere, ez da nahikoa estatuko eremu zabaletan dagoen kudeaketa komunalaren berezitasuna babesteko eta indartzeko.

KANPAINAREN PROPOSAMENAK ETA GOMENDIOAK

CASTELLANO: Descargar

EUSKARA: Deskargatu

GALEGO: Descargar

CATALÀ: Descargar