Etxalde 80. (2024ko urtarrila-otsaila)
EDITORIALA
→ 2024, tractoradas
IRITZIA
→ Jose Antonio Lekue: "Ni bai, egon nintzen Bilbon"
BERTSOEN TXOKOA
ERREPORTAJEAK
→ Gasteizko Alek
→ Jóvenes ganaderos reciben formación en la Cooperativa Bizkaigane-Txapelkoop a través del Programa Cultiva
BERRIAK
→ Eutsi BASERRIAri!
→ Viaje a Cuba de la Escuela de Acción Campesina
→ Por qué la UE vuelve a dejar al sector apícola con “la miel en los labios”
IPAR EUSKAL HERRIA
→ ELBk bere proposamenak plazaratu ditu
→ Kleina Sallaberry: "Ene burua ez dut beste lan batean ikusi"
IKERKETA
→ Transformando sistemas alimentarios: compra pública alimentaria responsable, actores e iniciativas en España
GOMENDIOAK
Etxaldek bat egiten du M-8ko mobilizazio feministekin
Euskal Herriko Mugimendu Feministak Martxoaren 8a dela eta deitutako mobilizazioekin Etxalde egiten dugu bat. Iazko greba feminista orokorraren haizeak mugituko du aurtengo M8aren errota. Orduko aldarrikapen eta eskaerei eutsiko die Euskal Herriko Mugimendu Feministak; batez ere, zaintza sistema publiko eta komunitario baten aldekoa. «Esplotazioan oinarritutako zaintza eredua» iraultzera deitu du.
Mobilizazioen hitzorduak hauek dira:
-
- Gasteiz: 18:00etan San Antonetik
- Bilbo: 19:00etan Jesusen Bihotzetik
- Donostia: 18:30etan Antiguoko Tuneletik
- Iruñea: 19:00etan Antoniuttitik
- Baiona: 18:00etan Herriko etxeko plazatik
Lan-heriotza Arrasaten salatu dute 5 sindikatuk, udal-gobernuei eskaera eginez
LAB, ESK, STEILAS, EHNE Bizkaia, etxalde eta HIRUk deituta, bilkura egin zen atzo arratsaldean Santa Teresako istripu hilgarria gaitzesteko. Salatu zuten “Osalanek eta Jaurlaritzak ez dituztela eurenak diren eskumenak baliatuko, patronalaren inpunitatea babestuaz”. Ondorioz, udal-gobernuei eskaera egin zieten. Arrasatekoko zenbait partaidek bilkuran parte hartu zuten.
Hildako langilea, 54 urteko R.M.P, Arrasateko udalaren promozio publikoko lan bat burutzen ari zen, kontrata baten azpikontrata batentzako lanean ari zen. Altuna y Uria enpresak azpikontratatutako Proyectos y obras Garci, Galizako enpresarentzako hain zuzen. Lehenik eta behin, LABetik, gure samina eta lankide senide eta lagunekiko elkartasuna adierazi nahi genuke.
LABek jasotako datuen arabera, igogailu baten instalakuntzan azken erremateak egiten ari zela 3 metroko altueratik erori zen, eta bertan hil zen. Ez dakigu lan hori bakarrik egiten ari ote zen, ez dakigu altueretako lanak egiteko babes neurririk ba ote zuen, ez dakigu lan hori ikuskatzen inongo errekurtso prebentiborik ba ote zegoen. "Dakiguna da istripuaren baldintzak aztertuta, aipatutako derrigorrezko neurri gehienak ez direla bete, hau da, enpresak ez dizkiola bermatu eta horrek eragin duela heriotza".
"Onartezina da -esan du LABek-, hain maiz gertatzen den lan-istripu mota baten aurrean, beharrezkoak diren bitartekoak ez jartzea". Gogoratu eraikuntza dela istripu hilgarrietan liderretakoa. Agerikoa da Lan Ikuskaritzak, Osalanek eta Gobernuek ez dituztela jarduera horiek kontrolatu nahi. Praktikan, patronalari ez zaio araudia betearazten eta honen emaitza agerikoa da, bizitzarekin ordaintzen dugularik.
"Eraikuntzaren sektorean dauden lan baldintza txarrak salatzen ditugu. Lanaldi luzeak, azpikontratazioa, autonomo faltsuak, prestakuntzarik eza, prebentzio-baliabiderik eza… Prekaritatea, esplotazio-modu bat izateaz gain, laneko heriotzak eragiten dituen arrisku-faktore bat da".
Honen aurrean eta jakinik ez Osalanek ez Jaurlaritzak ez dituztela eurenak diren eskumenak baliatuko, patronalaren inpunitatea babestuaz, "udal gobernuei dei egiten diegu kontratazio pleguen bitartez lan osasuneko araudia betetzea eta lan baldintza duinak bultzatu ditzaten". Hau baita egun, promozio publikoko lanen baldintza duinak bermatzeko tresna administratibo erreal bakarra, eskumena dutenek muzin egiten dietelako.
"Argi dago -LABek dio- gaitz honen konponbidea langileok egiten dugun presio eta mobilizaziotik etorriko dela. Gure bizitza jokoan dago".
Sindikatuek eta Etxaldek bat egin dute Gernika-Palestinako “Elkartasun Aktiboaren Astearekin”
Gernika-Palestina ekimenak antolatutako Elkartasun Aktiboaren Asteak sindikatuen eta ikasleen babesa izango du, eta hainbat ekimen antolatuko dituzte lantokietan eta ikastetxeetan, gazatarrei laguntzeko diru-funtsak lortzeko.
ELA, LAB, CCOO, UGT, Steilas, CGT sindikatuek, Etxalde mugimenduak eta Ikama ikasle mugimenduko ordezkariek babesa adierazi diote Gernika-Palestina herri ekimenak astelehenean iragarri zuen «elkartasun aktiboko asteari». Aste hori igande honetan, otsailaren 25ean, eta hurrengoan, martxoaren 3an, izango da. Helburua Gazatarrei laguntza psikosoziala emateko edo nekazaritza- eta abeltzaintza-azpiegiturak berreraikitzen laguntzeko funtsak lortzea izango da.
Hala iragarri dute asteazken honetan prentsaurrekoan Sabin Ibazetak, Gernika-Palestinaren izenean, eta Jone Bilbaok, MunduBatekoak, erakunde horrek Bilbon duen egoitzan. Bertan izan dira, baita ere, Izaskun Garcia, LABeko ordezkaria; Xabi Zabala, ELAko ordezkaria; Alazne Intxauspe, Etxaldekoa; eta Santi Martinez, CCOOkoa.
Ibazetak jakitera eman duenez, sindikatuek eta ikasleek bilerak eta hitzaldi informatiboak, Gazan hil diren pertsonen izenak irakurtzea eta kaleetan, lantokietan eta ikastetxeetan ekarpen ekonomikoak egitea sustatuko dute.
Ekarpen horien helburua PCHR, Al Hacq eta Al Meza erakundeek hasitako bide judiziala bultzatzea izango da, genozidioagatik salaketa bat Nazioarteko Zigor Auzitegira eramateko. Azken batean, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa nazioarteko epaileen aurrera eramatea bilatuko dute, "bide palestinarrari jarraituz".
Horrez gain, Jone Bilbaok gaineratu du Mundubat hainbat proiektu egiten ari dela Gazan emakume alargunen eta umezurtz dauden haurren ongizate psikosoziala bermatzeko eta nekazaritza-ekoizpena berreskuratzeko. Azaldu duenez, 15.000 nekazari baino gehiagok uztak galdu dituzte, eta horiei arrantzatu ezin duten 5.000 arrantzale eta animaliak galdu dituzten 10.000 abeltzain gehitu behar zaizkie.
Bildutako diruarekin, nekazaritzako ekoizpena, fruta eta barazkiena, berreskuratzeko eta tomateak, piperrak eta beste elikagai batzuk landu ahal izateko negutegiak birgaitzeko zenbait proiektu abiatzea aurreikusten da. Funtsaren beste zati bat arrantza-azpiegiturak berreraikitzen laguntzeko erabiliko da.
Gainera, "Elkartasun Aktiboaren Astean" ekintza berriak antolatzeko prozesu bat egiten ari direla iragarri dute, eta datozen egunetan iragarriko dituztela sare sozialetan.
Manifestazioa Iruñean
Martxoaren 2ko eta 3ko asteburuari begira, Gernika-Palestinak bat egin du Yala Nafarroa Palestinarekin plataformak "2 ordu Palestinarekin" lelopean egindako deialdiarekin.
Datorren igandera, otsailaren 25era, begira, "Gelditu dezagun genozidioa Palestinan. Armen merkataritzari eta Israelekiko harremanei amaiera ematea" lelopean 12:00etan egingo da Antoniuttik (Iruñea).
Etxalde 79 (2023 Azaroa – Abendua)
EDITORIALA
→ Europa autoriza el sacrificio en la propia explotación
IRITZIA
→ "COP28 en Dubai: las cumbres no son el camino" (Nerea Martiarena y Martin Zelaia, miembros de la fundación Sustrai Erakuntza)
BERTSOEN TXOKOA
ELKARRIZKETA
→ Larruz gaztak. Iban eta Gorka Muniozguren
ERREPORTAJEA
→ Matadero de Sakana
BERRIAK
→ Leartiker Esneki Zentroa
→ Elikaenea
→ Empresa fotovoltaica SOLARIA
→ Rebajar la protección del lobo
→ Acuerdo UE- Nueva Zelanda
→ ¡Globalicemos la lucha! ¡Globalicemos la esperanza!
→ VIII Conferencia Internacional de La Vía Campesina
IPAR EUSKAL HERRIA
→ Betti Duhalde: “Bi modelo bereisten ari dira”
→ Hegazti hazleak Parisen
IKERKETA
→ Las ganaderías de vacuno de carne
GOMENDIOAK
Etxalde 78 (2023 Iraila – Urria)
EDITORIALA
→ Siguen aumentando las inversiones en la alimentación sintética
IRITZIA
→ Greba Feminista Orokorra (Amets Ladislao Gonzalez)
BERTSOEN TXOKOA
ELKARRIZKETA
→ Okiturri
→ Fuad Abu Saif (UAWC, Palestina)
ERREPORTAJEA
→ Uribe Butroeko Sarea
BERRIAK
→ La Escuela de Acción Campesina pone en marcha su segundo ciclo para formar a los líderes agrarios del futuro
→ Campesinas de Mozambique viajan a Euskal Herria para intercambiar experiencias con nuestras baserritarras
→ Mujeres baserritarras cuidando personas, tierra, territorios y el planeta
→ La Vía campesina 8. konferentzia
IPAR EUSKAL HERRIA
→ Emazte laborarien lekua: Erronka zentrala
IKERKETA
→ Llevar la regulación de los mercados al centro del debate sobre la PAC
GOMENDIOAK
EHNE Bizkaiak eta Etxaldeko Emakumeak elkarteek greba feministarekin bat egin dute Azoka Gardenaren edizio berrian
EHNE Bizkaia eta Etxaldeko Emakumeak elkarteek ohiko Azoka Gardena jarriko dute bihar, osteguna, hilak 26, Bilboko Areatzan. Ekitaldi hau aprobetxatuz, bi erakundeek adierazi dute Euskal Herriko mugimendu feministak azaroaren 30erako deitutako greba feminista orokorrarekin bat egingo dutela.
Edizio honetan 400 poltsa banatuko dituzte Bizkaiko baserritarrek ekoitzitako tokiko elikagaiekin, bakoitzak 10 euroko prezioan. Bakoitzak esnekiak, ogia eta sasoiko barazkiak izango ditu, oinarrizko elikaduren osagaiak. Gainera, bioleta koloreko poltsak datorren azaroaren 30eko greba feminista orokorraren logoak eta leloak erakusten ditu.
[Informazio gehiago EHNE Bizkaiaren webgunean]Etxaldeko Emakumeek ekarpenak egin dizkiote Foru Aldundiaren landa eremuko emakumeei laguntzeko neurrien planari
Natura Ingurune eta Nekazaritzako diputatu Arantza Atutxak Landa Eremuko Emakumeen Nazioarteko Eguna ospatu du urriaren 17an, lurraldeko elkarteetako ordezkariekin batera –Etxaldeko Emakumeak, Landa XXI eta Saskia–, eta bertan baieztatu du bere saila lanean ari dela kolektibo horri zuzendutako plan bat egiteko.
Plan hori, Bizkaiko Foru Aldundiak ohar baten bidez jakinarazi duenez, aipatutako hiru elkarteetako emakumeek egindako ekarpenak kontuan hartuta egingo da, Foru Aldundiak antolatutako hausnarketa-jardunaldietan, aurtengo maiatza eta iraila bitartean.
Tailer horietan, 23 emakume baserritarrek parte hartu dute, eta, besteak beste, gai hauek aztertu dituzte: landa-eremuko emakumeen osasuna eta ongizatea, sektorean duten parte-hartze aktiboa, laguntza-sistemak eta laguntza-sareak, etorkizuneko ekoizpen- eta merkataritza-ereduak, nekazaritzako elikagaien sisteman duten zeregina, digitalizazioa eta aniztasunetik egiten den nekazaritza-belaunaldien ordezkapena.
Garatutako tailer guztietan agertzen diren zeharkako ideietako batzuk, "eta, beraz, etorkizuneko planean kontuan hartuko direnak", oharrean gaineratzen denez, honako hauek izan dira: "emakumeek landa-ingurunean betetzen duten funtzio anitzeko eginkizuna balioesteko eta natura-ingurunea kontserbatzeko egiten duten lana aitortzeko beharra, bai eta tokiko produktuarekin egiten duten merkataritza sustatzea, burokrazia murriztea eta lehen sektoreko emakume ekintzaileei eta enpresa berritzaileei laguntza integrala ematea ere".
Hausnarketa-jardunaldietan ateratako ondorio guztiak 2022ko urrian aurkeztutako "Emakumeak Bizkaiko landa-sektorean duen egoerari buruzko azterlana" azterlanaren emaitzekin bateratuko dira, "planari forma emateko eta Bizkaiko emakume baserritarren beharrei erantzungo dieten ekintza espezifikoak zehazteko bidean aurrera egiteko".
Sindikatuek eta erakundeek, Etxaldek barne, manifestazioak deitu dituzte Bilbon eta Iruñean Palestinaren okupazioaren aurka
CCOO Euskadi, CCOO Nafarroa, LKN-CGT Euskadi, EHNE, ESK, Etxalde, HIRU, LAB eta STEILAS sindikatu eta erakundeek dei egin diote langile klaseari urriaren 19an, osteguna, 12: 30ean Iruñeko udaletxeko plazan eta 12: 00etan Bilboko Plaza Eliptikoan deitu dituzten mobilizazioei babesa eman diezaien, baita "parametro horiekin eta datozen egunetan Palestinako herriaren alde deitu daitezkeenei ere".
Okupazioari ez, Palestina libre! lelopean, manifestu bateratu hau egin dute deitzaileek:
«Joan den larunbataz geroztik, indarkeriak gora egin du Palestinako lurraldean, eta gerra egoera etengabean murgilduta zegoen. Israelgo Estatu Sionistak Palestinaren aurkako erabateko gerra deklaratu izanak Gaza erabat suntsitzea, gerra-krimen kontaezinak, langile palestinarren hilketak eta gizateriaren aurkako hamaika urraketa dakartza.
«Indarkeriaren zurrunbiloa ez da gauza berria Palestinan, eta konstantea da azken 75 urteetan, bere lurraldearen kolonizazioagatik eta bere herritarrei apartheid sistema inposatzeagatik. Zifrek berez hitz egiten dute: 5 "0 milioi palestinar errefuxiatu bizi baldintza ankerretara eta erbestera kondenatuak, 5.000 preso politiko baino gehiago, horietatik ehunka haurrak dira, 16 urte baino gehiagoko blokeoa eta etengabeko bonbardaketak Gazaren gainean, de facto munduko aire zabaleko kontzentrazio-esparru handiena da, checkpoint ankerrak, lan baldintzen erabateko prekarizazioa eta langile palestinarren esplotazioa, lur palestinarren konfiskazioa, etxe palestinarretako eguneroko arrazakeriak, emakumeen aurkako bortxaketa sistematikoak, haurren aurkako abusuak eta herri oso baten etengabeko umiliazioa. Horixe da laborantza-saldak sortzen duen errealitatea, indarkeriaren zurrunbiloa hazi baino ez dadin egin.
«Palestinak gure elkartasuna behar du, baina, batez ere, konponbideak behar ditu. Ezin dugu Palestina bakarrik utzi. Palestinar herriak eskubidea du amets egiteko, bere etorkizuna erabakitzeko, aske izateko eta duintasunez bizitzeko. Horregatik, premiazkoa da denbora gehiegi irauten duen gatazka bati irtenbideak aurkitzea. Ildo horretan, ireki daitezkeen bide diplomatikoek, eta herri palestinarraren genozidioa gelditzeko eta bahitutako pertsonak askatzeko lehen irtenbide bat aurkitu behar dute.
«Horregatik, sindikatuok Israeli exijitzen diogu bere sarraski-estrategiari eta lurralde palestinarraren okupazioari amaiera emateko. Baldintza horretatik abiatuta, Nazio Batuen ebazpenekiko errespetuan oinarritutako negoziazioa eta elkarrizketa aktibatzea eskatzen dugu, etorkizun hurbilean eskualdeko bakea eta egonkortasuna bermatuko dituen konponbide integral bat formalizatu dadin, eta Palestinak Palestinako herriaren bizitzarako eskubidea bermatuko duen estatu propio bat sortzeko zilegitasuna onar dezan.
«Beharrezkoa da basakeria horri amaiera ematea, eta, horregatik, giza eskubideak urratzen dituenaren konplizitatearekin amaitzeko eskatzen dugu. Langile klaseari presio-neurri guztiak aktibatzeko eskatzen diogu, Israelek Nazio Batuen ebazpenak errespeta ditzan eta eskualdean bakea eta egonkortasuna lortzeko.
«Gainera, instituzioei apartheidaren, gizateriaren aurkako krimenen eta Palestinako herriak pairatzen duen genozidioaren konplize izateari uzteko exijitzen diegu».
Etxaldek bat egin du Azaroaren 30eko Greba Feminista Orokorrarekin
Euskal Herriko mugimendu feministak azaroaren 30erako iragarritako deialdia erregistratu dute ELA, LAB, STEILAS, ESK, EHNE, Etxalde eta CGT sindikatu eta erakundeek .
Komunikatu bateratu batean, adierazten dute: "aldarrikapen nagusia zaintza eskubide kolektiboa eraikitzea da, zaintzen egungo antolakuntza soziala eraldatuz eta Euskal Zaintza Sistema publiko komunitario duina eraikiz". Hain zuzen ere, aldarrikapenak dira:
Zaintza sistema duin baten alde:
- Zaintza duinen unibertsaltasuna eskubide gisa aitortzea eta bermatzea.
- Zaintza zerbitzuetan pribatizazioarekin eta azpikontratazioarekin amaitu.
- Sistema publikoa garatu eta indartu behar da.
- Etxez etxeko zerbitzua indartu eta garatu behar da.
- Zaintza lanak transbertsalki landu beharra dago: hezkuntzan, osasungintzan eta lan eremuan.
- Zaintzeko baimenak zabaldu behar dira: loturagramak aldarrikatzen ditugu familia eredu tradizionala gainditzeko eta nahi ditugunak zaintzeko.
Bizitza duinen alde:
- Lan jarduna murriztu soldata murriztu gabe, hau da, zaintzeko denborak bermatu.
- Zaintza-lanen birbanaketa gizonek haien ardura har ditzaten.
Zaintza langileen baldintza duinen alde:
- Etxe barruko erregimena desagerrarazi
- Lanaren Nazioarteko erakundearen 189. hitzarmena bere osotasunean berretsi
- Etxeko lana lan-erregimen orokorrean sartu eta gutxieneko soldataren gainetik jarri
- Zaintza sektoreetako langileen lan-baldintzak hobetzea
Ecuador Etxearen irudiak eta albistea.