Mikel Muñoz Aranburu / Rebelión [CC-By-Nc-Nd]

Joan den astean 110 Nobel saridunek sinatutako eta Nazio Batuei, munduko agintariei eta Greenpeaceri zuzendutako gutun bat argitaratu zen [1]. Egia esan, Harreman Publikoen eta Genetikoki Eraldatutako Organismoen (GEO) aldeko propagandaren ariketa bat baino ez da. Nekazaritza-kimikako multinazional handiek sustatutako aurreko propaganda-kanpainetan bezala, labore horiek sartzearen eta hedatzearen aurka daudenen aurka egiten da. Oraingoan, ordea, oker identifikatzen ditu Greenpeaceren aurkako guztiak, ezagunena izan arren, GEOen aurka dauden erakunde ugarietako bat besterik ez baita.

Gutuna GEOen ontasunak saltzeko ahaleginean Monsanto bezalako multinazionalek gehien erabiltzen duten argudioetako batekin hasten da. Labore horiek munduko gosea arintzeko eta munduko biztanleriaren hazkunde esponentzialari aurre egiteko irtenbide bakartzat aurkezten dituzte; izan ere, horrek nekazaritzako ekoizpena handitzea eskatuko du, "2050erako bikoitza gutxi gorabehera".

Une honetan, 10.000-14.000 milioi pertsona elikatzeko adina janari ekoizten da, munduko biztanle guztiek behar dutenaren bikoitza [2]. Eta, hala ere, 1.000 milioi pertsona inguruk gosea pasatzen dute munduan [3]. NBEko "janari eskubideari" buruzko kontalari berezi ohi batek adierazi zuen bezala, "gosea ez da janari gutxi ekoiztearen emaitza, baizik eta pobreenen marjinalizazioaren eta boteretik kentzearen emaitza, haiek ez baitute eskuragarri dagoen janaria eskuratzeko beharrezko erosteko ahalmenik" [4]. Gosea, beraz, jatorri politiko, sozial eta ekonomikoko arazoa da. Ez da arazo teknologikoa, eta ez da soluzio teknologikoekin konponduko.

Baina, gainera, industria agrokimikoa eta bioteknologikoa oso urrun dago espezie jakin baten ekoizpena handituko duten GEOak lantzetik. Produkzioaren hazkundean gene asko daude inplikatuta eta ingeniaritza genetikoko egungo prozesuak zehaztugabeak eta oso mutagenikoak dira [5]. DNAn, proteinetan eta landareen konposizio biokimikoan aldaketa aurreikusezinak eragiten dituzte, baita gene bakar batean esku hartzen denean ere. Inplikatutako gene ugariak kontrako efekturik eragin gabe aldatzea, une honetan, zientzia-fikzioa da.

Gaur egun, eta milaka milioi inbertitu ondoren, bi ezaugarri genetiko bakarrik garatu eta aplikatu ahal izan dituzte arrakastaz landare espezie batzuetan: glifosatoarekiko erresistentzia (herbizida bat) eta landareek Bt sortzeko gaitasuna, intsektizida bat. Eta ez dago besterik. Mundu mailako GEO landaketen % 99 soja, arto, koltza eta kotoizkoak dira, ezaugarri horietakoren batekin edo biak batera. Eta GEO espezie horiek ez dute ekoizpena handitu; aitzitik, murriztu egin dute. Artoaren, koltzaren eta gariaren azken 50 urteetako produktibitatea alderatuz egindako ikerketa batek ondorioztatu zuen Estatu Batuetan, non ekoizpena GEOena den gehienbat, jaitsi egin zela Europakoarekin alderatuta, non ia ez diren sartu GEOak [6].

Eskutitzak jarraitzen du multinazional agrokimikoek beren publizitate-kanpainetan gehien erabiltzen duten beste mito batekin, hots, komunitate zientifikoak GEOen segurtasunari (edo ondorio kaltegarririk ezari) buruz duen ustezko adostasunarekin. Ez da inoiz horrelako adostasunik izan. Gizarte eta Ingurumen Erantzukizunaren aldeko Zientzialarien Europako Sarea oso argia da, honako hau baieztatzen baitu: "gogor arbuiatzen ditugu GM haziak garatzen dituztenek eta zientzialari, esatari eta kazetari batzuek egindako baieztapenak, GEOen segurtasunari buruzko" adostasun zientifikoa "dagoela ondorioztatzen dutenak, eta gai horren inguruko eztabaida itxita dagoela" [7]. Adierazpen hau, GEOak ez giza arrazarentzat ez ingurumenarentzat oro har segurutzat ez hartzeko arrazoiak azaltzen jarraitzen duena, 300 zientzialari baino gehiagok sinatu dute, Nobel saria jaso ez duten arren, arlo honetan lan egiten dutenak eta adituak direnak [8]. 110 Nobel saridunak ez bezala, horien artean ez baitago lan egiten duen edo gaian aditua den bakar bat ere [9].

110 Nobel saridunek industria agrokimikoak erabilitako beste aukera handi batera jotzen dute, "Urrezko Arroza" eta A Bitaminaren Eskasiak eragindako heriotzak murrizteko edo ezabatzeko duen potentziala. Gaixotasun horrek Afrikako eta Asiako hego-ekialdeko pobreenei eragiten die, eta urtero 250.000 eta 500.000 haur artean itsu geratzea eragiten du. Horien erdiak, gutxi gorabehera, hurrengo urtean hilko dira, ikusmena galdu ondoren [10].

Multinazionalentzako irtenbidea arroz transgeniko honekin bakarrik lor daiteke. Arroz transgenikoak beta-karotenoa sortzen du, eta gure organismoak A bitamina bihurtzen du. Arroz hori industria bioteknologikoaren estandarte gisa goratu dute, biztanleriaren zuzeneko elikadurara bidera daitekeen bakarra izango litzatekeelako. Gainerakoak diesela edo ehunak ekoizteko, animaliak elikatzeko edo elikagai prozesatuak egiteko erabiltzen dira. Haren defendatzaileen arabera, merkaturatzea aurrerapauso nabarmena izango litzateke milioika pertsonari eragiten dien eta urtero milaka haurren bizitza kobratzen duen gaixotasun baten aurkako borrokan. Eta, batez ere, urre-koloreko arrozak aukera ugari ditu GEOen aurka dauden kolektibo eta pertsonen aurka jotzeko. Orain 110 Nobel saridunek egin duten bezala, sektoreko multinazionalak oraindik garatu gabeko arroz urreztatu hori erabiltzen ari dira GEOen aurkakoen aurrean pobreenen arazoekiko sentikorrak ez direla salatzeko. Mundu mailako gainerako GEOen onarpena eskatzeko ere erabili dute.

GEOen defendatzaileen arazoa da arroz transgeniko hori garatzeko ahalegin guztiek porrot egin dutela. 24 urteko ikerketaren ondoren eta ehunka milioi inbertitu ondoren, Filipinetan egindako bideragarritasunari buruzko azken probak, non ikerketa nagusia egiten den, hain negatiboak izan dira, non ez baitira bidali agentzia arautzailera erabilera onartzeko. Urrezko arroz bideragarri bat lortzetik oso urrun daude, inoiz lortzen badute [11].

Baina, hori lortuz gero ere, ez dago batere argi gaixotasunaren aurka borrokatzeko balio dezakeenik. Zalantza handiak daude beta-karotenoa A bitamina bihur ote daitekeen gaizki elikatutako haurren gorputzetan. Ez dakigu beta-karotenoa bere horretan mantendu daitekeen uzten artean gordetako arrozean edo egosteari aurre egin diezaiokeen planetako zonalde txiroenetako metodo tradizionalak erabiliz [12]. Beti bezala, arazo errealak konplexuak dira eta ezin dira neurri sinplistekin konpondu. Arrozaren garapenak porrot egin ondoren, Filipinetako gobernuak hurbilketa integralago baten alde egin du, neurri merkeagoak eta aplikatzeko errazagoak aurreikusten dituena.

Hipokresia eta demagogia mugarik gabeko ariketa batean, gutunak honako galdera erretoriko hau egiten du:

Zenbat jende pobre hil behar da munduan hau (GEOen aurkako oposizioa eta urrezko arroza) "gizateriaren aurkako krimentzat" har dezagun?

Multinazionalek hazien munduko merkatua GEOen bidez kontrolatzeko egiten duten ahalegina nola kalifikatu daitekeen galde liteke, onura pingueak lortzeko, 110 Nobel saridun horiek babesten duten ingurumena pozoitu eta pozoitzearen truke.

Oharrak

1. http://supportprecisionagriculture.org/nobel-laureate-gmo-letter_rjr.html

2. “Do we need GM crops to feed the world?”, Canadian Biotechnology Action Network, Dic-2015.

http://gmoinquiry.ca/wp-content/uploads/2015/12/do-we-need-gm-feed-world-report-E-web.pdf

3. Eric Holt-Gimenez, “The world food crisis: what is behind it and what we can do”, Hunger Notes, 23-Oct-2008.

http://www.worldhunger.org/holt-gimenez/

4. Ibid.

5. Claire Robinson, Michael Antoniou, John Fagan, “10 questions about GM foods”, Earth Open Source, 2014.

http://www.gmwatch.org/files/10-Questions-about-GM-Foods.pdf

6. Jack H. Heineman, Melanie Massaro, Dorien S. Coray, Sarah Zanon Agapito-Tenfen, Jiajun Dale Wen, “Sustainability and innovationin staple crop production in the US Midwest”, International Journal of Agricultural Sustainability, 14-Jun-2013

http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14735903.2013.806408

7. http://www.ensser.org/fileadmin/user_upload/Spanish_ENSSER_Statement_no_scientific_consensus_on_GMO_safety_LV.pdf

8. http://www.ensser.org/fileadmin/user_upload/150120_signatories_no_consensus_lv.pdf

9. Colin Todhunter, “Pro-GM spin masquerading as science courtesy of ‘shameful white men of privilege”, Global Research, 1-Jul-2016.

http://www.globalresearch.ca/pro-gmo-spin-masquerading-as-science-courtesy-of-shameful-white-men-of-privilege/5533646

10. http://supportprecisionagriculture.org/nobel-laureate-gmo-letter_rjr.html

11. Glenn Davis Stone, Dominic Glover, “Disembedding grain: Golden Rice, the Green Revolution, and heirloom seeds in Philippines”, Agriculture and Human Values, 16-Abr-2016.

http://link.springer.com/article/10.1007/s10460-016-9696-1

12. Gerry Everding, “Genetically modified Golden Rice falls short on lifesaving promises”, Washington University in St Louis, 2-Jun-2016.

https://source.wustl.edu/2016/06/genetically-modified-golden-rice-falls-short-lifesaving-promises/

Iturria [Rebelión]:Ikusi

Argazkia: Die Grünen Kärnten CC-By