Gipuzkoako Foru Aldundiak Baserritar Misto Profesionala proiektua aurkeztu du, "lehen sektorearen belaunaldi erreleboa bermatzeko". Programa honen bidez, interesdunak lanaldia murriztu ahal izango du enpresan, bere ustiategian profesionalki jardun ahal izateko.

Gipuzkoako Foru Aldundiak "Baserritar Misto Profesionala" ekimena aurkeztu du, "lehen sektorearen belaunaldi-erreleboa bermatzeko". Horrela, "lehen sektorean jarduera profesional bat garatu nahi duten pertsonei enpresatik eremu horretara modu jasangarrian igarotzen lagundu nahi zaie, prozesu horretan bi lanak uztartuz".

Horretarako, ekimenak lanaldi-murrizketa % 50ekoa izatea proposatzen du, interesdunak jarduera hori baserriko lanekin modu profesionalean bateragarri egin dezan, diru-sarrerak bi jardueretatik etor daitezen.

Eider Mendoza diputatu nagusiaren arabera, "denboraren poderioz gure landa-ingurunetik, gure baserrien jardueratik urruntzen joan den gizarte baten aurrean gaude, eta horrek belaunaldien arteko errelebo falta ekarri du. Gaur egun, ustiategien % 78 50 urtetik gorako pertsonek kudeatzen dituzte". Diputatuak sektoreak duen garrantzia azpimarratu zuen. "Gure nekazaritza eta abeltzaintza jarduerak Gipuzkoako lurralde oreka berdea babesten du. Baserritarrak funtsezko eragileak dira gure ingurunea zaintzeko, klima-aldaketaren aurka borrokatzeko eta tokiko elikadura jasangarria eta kalitatezkoa bermatzeko. Sektore honen etorkizuna bermatzeko lan egin behar da, eta ekimen honek norabide horretan jotzen du".

Mendoza ziur agertu zen "baserritar misto profesionalaren figura zabaltzeko eta indartzeko gai bagara jauzi kualitatiboa emango dugula sektorearen iraunkortasunari dagokionez".

"Baserritar Misto Profesionala" "Herritarren Batzarra" herritarren partaidetzarako foroaren barruan egindako gomendioei erantzuteko sortu zen. Lurralde Oreka Berdeko diputatu Xabier Arrutik azaldu zuenez, Gipuzkoako herritarrekin batera nekazaritza eta abeltzaintzako jarduerari eta klima aldaketari buruzko hausnarketa bat egitera bideratutako ekimen honen baitan, "parte-hartzaileek ekimen hau babestu zuten, Etorkizuna Eraikizen testuinguruan kokatzen dena, 2023ko martxoan egindako bilkuran".

Dirulaguntzen urteko deialdia

Proiektuak urtean dirulaguntza deialdi bat izango du 2025etik aurrera, langile interesdunarentzat eta bere lan profesionala egiten duen enpresarentzat. Arrutik hauxe adierazi zuen: "Gure anbizioa da urtero 30 bat onuradun egotea eta bost urtean 150 baserritar misto profesionalengana iristea". Horrela, urte hauetan 9 milioi euro proiektura bideratzea espero da.

"Baserritarraren figura eta nekazaritza eta abeltzaintzako jarduera asko aldatzen ari dira, eta lan-mundua ere eraldatzen ari da. Itxura guztien arabera, etorkizuneko enpleguaren ezaugarri nagusietako bat malgutasuna izango da, eta ekimen hori etorkizun horri aurrea hartzeko asmoz sortu da. Pertsona askok baserriaren munduan jardun nahi dute, baina puntu batera iritsita lehen sektorearen eta enpresa-jardueraren artean erabaki bat hartu behar dute, eta kasu gehienetan bigarren aukera horren alde egiten dute, baldintza hobeak emateko. Ekimen hau kolektibo horrentzat aukera interesgarria izan daitekeela uste dugu, baita esparru honetan hasi nahi duten baina unea ikusten ez duten pertsonentzat ere", adierazi zuen Arrutik.

Lurralde Oreka Berdeko diputatuak honako hau ondorioztatu zuen: "Gure lehentasuna eta nahia sektorea profesionalizatzea da, jarduera honetan %100ean aritu nahi dutenei baldintzak ahalbidetzea, bereziki Gipuzkoako gazteei, eta, ildo horretan, proiektu honek helburu hori lortzen laguntzea espero dugu, edo behintzat baserriaren lana beste jarduera batzuekin profesionalki uztartzea".

Baserritar Misto Profesionala programaren oinarriak

Programa baserritar misto profesionala izateko interesa duten 18 eta 55 urte bitarteko pertsonei zuzenduta dago. Parte hartu ahal izateko, beharrezkoa da kontratu mugagabea eta lanaldi osokoa izatea eta enpresan gutxienez 18 hilabeteko antzinatasuna izatea. Bazkide langileen kasuan, 10 bazkide baino gehiago dituzten erakundeetako bazkide langileek soilik izango dute laguntza jasotzeko aukera. Langile berrien kasuan, lan-kontratu mugagabe berriak lanaldiaren %50 izan beharko du.

Enpresei dagokienez, parte hartzeko baldintza nagusia haien jarduera lehen sektoreari lotuta ez egotea da.

Aldundiak bultzatutako programak sei urteko iraupena izango du guztira. Foru erakundeak konpentsazio ekonomikoa emango die baserritarrei eta enpresei lanaldi-murrizketari aurre egiten laguntzeko. Horrela, 40.000 euro jasoko dituzte baserritarrek, bi ordainketatan banatuta: bata programaren hasieran eta bestea hirugarren urtean. Bestalde, enpresek 30.000 euroko ordainketa bakarra jasoko dute.

Konpentsazio ekonomikoa jasotzeko, baserritarrak honako baldintza hauek bete beharko ditu: ustiategia Gipuzkoan izatea, ustiategiaren titularra izatea, Nekazaritzako Gizarte Segurantzan alta emanda egotea eta bideragarritasun-plan bat izatea. Plan horrek ziurtatu behar du, diputazioaren programa amaitzean, seigarren urtean, ustiategiak gutxienez 13.000 euroko eta 0,5 NLUko marjina garbia sortuko duela.

Enpresari dagokionez, interesdunarekin akordioa sinatu ondoren egingo zaio ordainketa. Akordio horrek lanaldia %50era murriztea bermatu beharko du, pertsona lanaldi osora itzultzeko eskubidearekin, betiere ezinbesteko arrazoi bat justifikatzen bada. Baserritarrak programa amaitu ondoren lanaldi osora bueltatzeko eskubidea izango du edo modu iraunkorrean lanaldi-murriztuarekin jarraitzeko aukera emango zaio baserritar misto profesional izaten jarraituz.

Oinarriak Gipuzkoako Foru Aldundiko buletinean argitaratuko dira. Foru erakundeak harremanetarako kontaktua ahalbidetu du bmp@gipuzkoa.eus helbide elektronikoaren bitartez, interesa duten edo informazio gehiago nahi duten enpresa eta pertsona interesatuak artatzeko.