Kontrolik gabe, erregulaziorik gabe eta konturik eman gabe: nortzuk dira gosearen onuradun?

Greenpeace Internationalen txosten honek ikuspegi zabala eskaintzen du zerealaren, ongarrien, haragiaren eta esnekien sektoreetako nazioarteko 20 enpresa handienek beren boterea erabiltzen dutela akziodunei etekin eskandalagarriak emateko milioika pertsona gosez hiltzen diren bitartean.

Zero Goseko NBEren Garapen Iraunkorreko Helburua lortzeko, sistema aldatu behar da. Txosten honek Greenpeacek elikadura-subiranotasunaren beharrari buruz duen ikuspuntua berretsi besterik ez du egiten, eta ikuspegi hori partekatzen du, besteak beste, La Via Campesinak.

Txostenak, halaber, "lankidetzan eta giza eskubideetan oinarritutako munduko merkataritza, lehia eta hertsaduraren ordez" eskatzeko eskaera jasotzen du, baita nekazari txikiak ahaldunduko dituzten eta enpresa multinazionalak geldiaraziko dituzten aurrerapen politiko ausartak eta eraldatzaileak ere.

Munduko elikadura-sistemak planetako ia biztanle guztiei eragiten die. Zenbatespenak aldatu egiten diren arren, kalkulatzen da munduko biztanleriaren heren batek elikagaien sektorean lan egiten duela, eta sistema horren gainean gero eta nagusitasun handiagoa dutela enpresa multinazionalek. Munduak kontsumitzen dituen elikagaien laurden batek, gutxi gorabehera, nazioarteko muga bat gainditzen du irentsi aurretik.

Enpresa handien kopuru txiki batek gero eta kontrol handiagoa du elikagaiak banatzen dituzten hornidura-kateen gainean. Enpresa horiek duten eragin handiaren ondorioz, sistema ahulagoa da funtsezko prozesuak oztopa ditzaketen inpaktuekiko, katea hautsiz eta herritarrak gosetera eramanez.

Azken bi urteetan ondorio horiek ikusi ditugu bi krisi handik, COVID-19aren pandemiak eta Errusiaren eta Ukrainaren arteko gerrak, elikagaien horniduraren munduko kateei eragin dietenean. Munduko elikadura-sistema eraldatzeko premiazko neurririk hartzen ez bada, klima-ondorioek aurrera egin ahala, etorkizuneko krisiek dauden desberdintasunak baino ez dituzte areagotuko.