Erakunde ekologistaren ustez, Trantsizio Ekologikoaren eta Erronka Demokratikoaren Ministerioak ez du legea betetzen, eremuko itsas-lehorreko jabari publikoaren babesa murrizten baitu. Gainera, proiektuak "Europako legedia urratzen du, Natura 2000 Sarean integratutako eremu batean dagoelako", babes bereziko izendatuta.

Greenpeacek Auzitegi Nazionalean formalizatu du Trantsizio Ekologikoaren eta Erronka Demokratikoaren Ministerioaren aurkako demanda, bai eta Eusko Jaurlaritzaren aurkakoa ere, demandatu gisa aurkeztu baita, Muruetako (Bizkaia) itsas-lehorreko jabari publikoaren babes-zortasuna 100 metrotik 20ra murrizteagatik, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren erdian Guggenheim museo berri bat eraikitzeko aukeratutako kokalekuetako bat baita. Erakundeak "legez kanpokotzat" jotzen du hori, Kostaldeei buruzko Legean xedatutakoa betetzen ez duelako.

Greenpeaceren arabera, proiektuak Europako legedia ere urratzen du, proiektua Urdaibaiko paduretan ezarriko litzatekeelako, Natura 2000 Sarean sartuta dagoen eta babes bereziko izendatuta dagoen eremuan. Hain zuzen ere, biodibertsitatearen babesa aztertzen ari dira egunotan Kolonbian, Aniztasun Biologikoaren Konferentziaren COP16 egiten ari baitira, eta Biosferaren Erreserba hori Nazioarteko Garrantzia duen Hezegunea da.

Prozedura Auzitegi Nazionalean 2024ko maiatzaren 23an hasi zen, Greenpeacek neurri hori onartzen zuen Ministerio Aginduaren aurkako auzibidea aurkeztu zuenean¹. Eskari hori botere desbideratzearen printzipioan² oinarritzen da, eta beste urrats bat ematen da museoaren proiektuaren aurka. Komunikabideek diotenez, proiektu horrek 61.000 m2 baino gehiago hartuko lituzke, bi egoitza berrirekin: bata Gernikan, Dalia fabrika zaharrean, eta bestea Muruetako ontzioletan, padurei irabazitako lurretan. Gune babestu horretatik igaroko litzatekeen bidezidor batek lotuko lituzke bi kokalekuak, eta pertsonen joan-etorriarekiko oso sentikorra izango litzateke (sustatzaileek 140.000 bisitari izan zituztela diote udan, museoa ireki zutenean).

Kostaldeei buruzko Legeak itsas-lehorreko jabari publikoa babesteko eta berreskuratzeko eskatzen du. Hala ere, kasu honetan, Ministerioak, ulertezina bada ere, "justu kontrakoa egiten du". Gainera, IPCCren aurreikuspenen arabera, proiektua kokatuta dagoen eremua urez bete daiteke, klima-aldaketak sortuko duen itsas mailaren igoera dela eta. Hori dela eta, Greenpeacek uste du "ez dela horrelako proiektu baten harrera-lekua izan behar".

"Proiektu hau berehala gelditzea eskatzen dugu. Tokiko biztanleek garapen-estrategia bat behar dute, Urdaibaiko ingurune natural zoragarriarekin bat datorrena, eta guztiontzako kultura bat, baina natura suntsitu gabe. Ezin da interes pribatuei erantzuten dieten proiektuen alde egin, baina aurrekontu publikoarekin ordainduta, herritarren parte-hartzerik gabe eta haien kalterako, kasu honetan bezala", adierazi du Lorea Floresek, Greenpeace Euskadiren bozeramaileak.

Eskaera hori Greenpeacek eta beste kolektibo batzuek, hala nola Guggenheim Urdaibai STOP plataformak, proiektu hori geldiarazteko egindako kanpainaren parte da, uste baitu arriskuan jartzen duela balio ekologiko handia duenez bereziki babestuta egon beharko lukeen eremu bat.

Greenpeacek demanda aurkeztu ondoren, Auzitegi Nazionalak idazkia helaraziko die Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioari eta Eusko Jaurlaritzari, erantzuna eman diezaioten.

———

Oharrak:

¹ 2023ko urriaren 19ko Ministro Agindua, Muruetako udalerrian (Bizkaia) 2004ko irailaren 7ko Ministro Aginduaren bidez onartutako mugaketaren M-87 erpinen arteko babes-zortasuna M-124 erpinera murriztea onartzen duena.

² Botere-desbideratze esaten zaio administrazio-egintzaren akats bati, hau da, Administrazio Publikoko organo batek bere ahal publikoak egikaritzea ahal hori emateko ustezko izan ez ziren helburu edo helburuetarako, baina egintzaren legezkotasun formalean babestuta. Greenpeaceren egungo eskaria "botere-desbideratzea"n oinarritzen da; izan ere, Ministerio Aginduak Kostaldeei buruzko Erregelamenduaren 44.5 artikulua bidegabe aplikatzen du, agindu horrek ezartzen dituen baldintzetako bat ere ez baita betetzen. Beharrezkoa litzateke ukitutako lursailetan aldaketa bat egotea, eta hori ez da kasua; izan ere, eremuaren mugaketa 2004tik dago onartuta, eta ez da inolako aldaketarik izan.