Kataluniako haragi-industriari dagokionez, ukaezinak diren datu batzuk ditugu, hala nola ikuspegi ekonomikotik nekazaritzako elikagaien sektore nagusia dela, 10.000 milioi eurotik gorako negozio-bolumenarekin. Edo jarduera horrek Katalunia finkatu duela Europako bigarren ekoizle gisa eta munduko hamargarren txerri-okela ekoizle gisa. Beste datu batzuk nahasiagoak dira, hala nola ura kontsumitzea txerri-okela ekoizteko. Nire ustez, kontu hori funtsezkoa da, batez ere orain, ondasun natural horren egoera delikatuarekin.

* Gustavo Duch Soberanía Alimentaría, Biodiversidad y Culturas aldizkariaren koordinatzailea da.

Ur-kontsumoa elikagaien ekoizpenarekin lotzeko neurririk ohikoena ur-aztarna deritzona da: kilogramo bat sagar ekoizteko 822 litro ur behar dira; kilogramo bat oilasko haragi ekoizteko, 4.300 litro ur behar dira... Txerri haragiaren ur-aztarna daukagunez (4.000 litro ur, kalkulu baxuenen arabera), industria horrek zer ur-kontsumo egiten duen jakiteko, bi biderketa baino ez dira egin behar.

Emaitzak nekatzen du: Katalunian urtebetez egiten den txerri-okelaren ekoizpen osorako, Sau urtegiaren edukiera osoaren 50 halako behar da.

Annelies Broekman, CREAFeko ikertzailea eta uraren kudeaketan aditua. Zifra zuzena dela baieztatzen dit, baina sakondu egin behar da ura garbi ateratzeko.

Lehenik eta behin, ur-kontsumoaren guztizkotik, etxaldearen gastua ez da %5etik gorakoa. Gainerako gastua animaliaren janaria ekoizteko behar den uretik dator; Kataluniaren kasuan, neurri handi batean, Latinoamerikan landatutako soja eta Ukraina eta Frantziako artoa dira. Honi ur birtuala deitzen diogu. Baina ur deslokalizatua eta euri-ura izan arren, ezin dugu kontabilizatu gabe utzi. Izan ere, txerri-ekoizpena Amazonasen arroan sojarako lurra irabazteko moztutako baso eta oihanen zati baten erantzunkidea da. Ikerketa askok azaltzen duten bezala, baso-soiltze horrek Amazoniako ekosistemen krisia eragiten du, eta, lehorteak eta uholdeak dituen eskualde horri ez ezik, planeta osoari ere eragiten dio.

Ur freatikoen kutsadura

Bigarrenik, ur-aztarnaren neurriak ez du kontuan hartzen txerri-haztegiak Kataluniako hainbat eskualdetan hedatzen ari diren ur freatikoen kutsadura. "Kutsadura kontsumoa da", azpimarratzen dit Anneliesek. Urak bere zikloan egiten duen ibilbidean pentsatu behar dugu. Tanta kutsatua tanta ez-aprobetxagarria edo gastu bat sortzen duena izango da, hura deskontaminatzeko. Eta, neurri kuantitatiboetara itzuliz, kutsaduragatiko kontsumo hori ez da gutxi. Kataluniako Uraren Agentziak dioenez, "konposatu nitrogenatuak, bereziki nitratuak (horien jatorri nagusia txerrien mindak dira), egotea da kutsadura lausoaren arazo garrantzitsuena Kataluniako lurpeko uretan".

Beraz, agian, nire kalkuluarekin oso motz geratu naiz. Baina, aldiz, ur-gabezia jada ebidentzia bat den honetan, txerri-haztegiak sortzeak ez du etenik, premiazkoena eztabaida eta politikak egitea denean ura bezalako baliabide preziatu bat erabili nahi dugula bereizteko: txerriak sortzen dituen onura ekonomikoak, edo planetako bizitza ahalbidetzen duten habitat eta zikloen etorkizuna bermatzea. Kapitala edo bizitza.