Zergatik kongresua Izpuran?

Gure borrokekiko biziki sinbolikoa iruditzen zitzaigun. Anitz hitz egiten da herri laborantzaz, eta Euskal Herria horren abian ezartzearen laborategia da. NPB Nekazaritza Politika Bateratuaren erreforman hitz egin dute etxalde ttipiak kontuan hartzeaz, eta halako anitz dira Euskal Herrian. Laborari kopuru handiaz ari garelarik ere, anitzetan bat egiten dugu hemengo arazoekin. Baziren laborantza ganbera alternatiboaren [EHLG] hamar urteak ere. Azkenik, bistan da, Mikel Hiribarren idazkari nagusi nazionala da, eta lobbying-a egin ahal izan du, kar-kar…

Erreferentziatzat duzue Euskal Herria?

Lurralde berezia da, bai. Gure proiektu politikoa herri laborantza da, giza neurrirako laborantza bat, gizakia erdigunean duena. Eta Euskal Herria horretan aitzinatuen dagoen lurraldea da. Garrantzitsua da hona etorri eta lur horrez bustitzea, energia hartzea. Maiz erraten dugu gurea borroka sindikatu bat dela, eta Euskal Herria aski eredugarria da horretan. Anitz dugu hemen ikasteko.

Zer lortu nahi duzue egunotan?

Kongresuaren leloa Herri laborantza, egon gaiten erne, egon gaiten etxalde da. Herri laborantza da gaur egun dauden arazo handiei erantzuteko soluzio bakarra. Hitz egiten digute klima aldaketaz; adibidez, aurten da COP21 nazioarteko konferentzia handia, Parisen. Guretzat, herri laborantza izan daiteke aterabide bat klima berotzearen arazoaren aurka. Erraten digute lehiakorrak izan behar dugula, munduko merkatuak irabazi behar direla, baina gure ustez ez da hori laborantzaren geroa. Hobe da etxalde anitz, kalitatezko ekoizpena, zirkuitu labur eta luzeetan, arloka edo biologikoan, berdin da. Baina mota horien guzien kezka izan behar du enplegua sortzea. Eztabaida horiek guziak izanen ditugu.

Nola eginen duzue, zehazki?

Gaur arratsaldean [atzo] lau lantalde eginen ditugu. Bat instalazioaz: ikusiko dugu nola lagundu laborariak bertzelako zirkuituak sortzen. Bertze bat, klimaren inguruan, Txetx Etxeberrirekin. Hor ere anitz dugu ikasteko Alternatiba mugimenduaren aldetik: bizitasuna, gaztetasuna, alde positiboa… Ekoizpenaren lokalizazioari buruzko lantalde bat ere eginen dugu. Adibidez, laborari guziek ez dute zertan izan aldi berean ekoizle, transformatzaile eta saltzaile. Ikusiko dugu zer tresna sor daitezkeen tokiko merkatu bat kolektiboki antolatzeko, Naonedeko (Nantes) jantokien adibidea ezarriz: negoziazio anitzen ondotik erabaki dute baserriko oilaskoa eskaintzea. Euskal Herrian badago ere ogiaren arloa. Azken lantaldea laborantzaren industrializazioari buruzkoa da: nola gelditu gehiegikeria hori eta zergatik beharrezkoa den fabrika-etxaldeen aurka borrokatzea.

Azkenean, ez dituzue bakarrik laborantzako gaiak jorratuko.

TTIPari buruz ere anitz hitz eginen dugu, trukaketa askearen akordio horretan laborantzaren partea handia baita.

Zer lotura dute, bada, klimak, TTIPak eta laborantzak?

Badakigu laborantzak eragin handia duela, adibidez, berotegi efektua sortzen duten gasen ekoizpenean. Aldaketa klimatikoan, beraz, badu erantzukizunaren zati bat. Badakigu ere TTIPean laborantza erabiliko dutela trukerako txanpon gisa: zurrumurruek diote Europak sartu nahi duela Ameriketako zerbitzu publikoetan, eta trukean prest egonen litzatekeela laborantzaren parte bat sakrifikatzeko. Baina gure laborantza lehian ezartzen baldin badugu AEBetakoarekin, erantzuna izanen da etxaldeak handitu eta lehiakorragoak izatea, hots, fabrika-etxaldeak sortzea. Klimari begira ere erraten digute soluzioa izan daitekeela, baina guk uste dugu ezetz. Laborantzak paper garrantzitsua du aldaketa klimatikoaren aurkako borrokan, baina munduaren bertze puntara esportatzen ez duen laborantza bat eginez erantzunen diogu. Zeren horrek bai duela inpaktua: laborantzari lotutako garraioek eragina dute aldaketa klimatikoan, eta laborantza oso industrialak ere bai. Herri laboran- tza klima aldaketaren aurkako tresna egokia da.

Nola lortuko duzue martxan ezartzea?

Alde batetik, etxaldeetan ezartzen ditugu proiektuak. Laborariak prestatuz, informatuz… Saiatzen gara jendeak alda ditzan lan egiteko moduak. Bigarrenik, salatzen dugu politika publikoek industrializaziorantz jotzen dutela, etxaldeak handitzera. Zeren, gero eta hektarea eta animalia gehiago, orduan eta diru laguntza gehiago ematen dituzte. Politika publikoetan eragin behar dugu, sostenguaren norabidea alda dezaten. Badakigu, bertzalde, negoziazioetan pisua izateko indar harremanak sortu behar direla, eta aliantzak ere bai. Eta, bistan da, eragin mediatikoa ere behar da. Nahita egiten ditugu harridura sortzen duten ekintzak, gure aldarrikapenei bide emateko. Sommeko mila behiren etxaldearen aurka egin genuenean, adibidez, bagenekien ez genuela geldituko. Baina ekintzaren pedagogia da.

Stephane Le Foll Frantziako Laborantza ministroa etorriko da. Zer erranen diozue?

NPBren erreforma oinarri onekin abiatu zen Europan, baina Stephane Le Follek ikaragarri atsekabetu gaitu. Ez duenez aurrekonturik, bazterketa politika bat egin du, txikienak alde batera utziz, eta handienei eman zaie dirua. Guk pentsatzen genuelarik justuki aurkakoa zela egin behar. Arazo praktikoak ere badaude kolokan: mendialdea, TTIPa, esne kuotak… Laborarien gaurkotasun guzia aztertuko dugu, eta erantzunak espero ditugu haren partetik. Ez diogu oihu eginen, baina erranen dizkiogu gauzak diren bezala. Harremanak txartu dira, sinistu egin genuelako proposatzen ziguna: tresna guziak zituen politikak aldatzeko, eta ez du deus aldatu.

Artikulu BERRIA.n: IKUSI HEMEN
ARGAZKIA: BERRIA